İNSAN

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İnsan Cenâb-ı Hakk’ın kudretinin bir mu'cizesidir
İnsan,
Cenâb-ı Hakk’ın böyle antika bir san'atıdır ve en nâzik ve nâzenin bir
mu'cize-i kudretidir ki, insanı bütün esmâsının cilvesine mazhar ve
nakışlarına medâr ve kâinata bir misâl-i musağğar sûretinde
yaratmıştır. İnsan, nur-u imân ile âlâ-yı illiyyîne çıkar; Cennete
lâyık bir kıymet alır. Ve zulmet-i küfür ile esfel-i sâfilîne düşer;
Cehenneme ehil olacak bir vaziyete girer. Çünkü, imân insanı Sâni-i
Zülcelâline nispet ediyor. İmân bir intisabdır. Öyle ise, insan, imân
ile insanda tezâhür eden san’at-ı İlâhiye ve nukuş-u esmâ-i Rabbâniye
itibâriyle bir kıymet alır. Küfür, o nisbeti kat’ eder. O kat’dan
san’at-ı Rabbâniye gizlenir, kıymeti dahi yalnız madde itibâriyle olur.
Madde ise, hem fâniye, hem zâile, hem muvakkat bir hayat-ı hayvanî
olduğundan, kıymeti hiç hükmündedir. Bu sırrı bir temsil ile beyân
edeceğiz. Meselâ, insanların san'atları içinde, nasıl ki maddenin
kıymeti ile san'atın kıymeti ayrı ayrıdır; bâzan müsâvi, bâzan madde
daha kıymettar, bâzan oluyor ki, beş kuruşluk demir gibi bir maddede
beş liralık bir san'at bulunuyor. Belki bâzan, antika olan bir san'at,
bir milyon kıymeti aldığı halde, maddesi beş kuruşa da değmiyor. İşte
öyle antika bir san'at, antikacıların çarşısına gidilse, hârikapîşe ve
pek eski hünerver san’atkârına nisbet ederek, o san'atkârı yâd etmekle
ve o sanatla teşhir edilse, bir milyon fiyatla satılır. Eğer kaba
demirciler çarşısına gidilse, beş kuruşluk bir demir pahasına
alınabilir. İşte insan, Cenâb-ı Hakkın böyle antika bir san'atıdır ve
en nâzik ve nâzenin bir mu'cize-i kudretidir ki, insanı bütün esmâsının
cilvesine mazhar ve nakışlarına medâr ve kâinata bir misâl-i musağğar
sûretinde yaratmıştır. Eğer, nur-u imân, içine girse, üstündeki bütün
mânidar nakışlar o ışıkla okunur. O mü'min, şuur ile okur ve o
intisabla okutur. Yani, “Sâni-i Zülcelâlin masnuuyum, mahlûkuyum,
rahmet ve keremine mazharım” gibi mânâlarla, insandaki san'at-ı
Rabbâniye tezâhür eder. Demek, Sâniine intisabdan ibâret olan imân,
insandaki bütün âsâr-ı san'atı izhâr eder. İnsanın kıymeti, o san'at-ı
Rabbâniyeye göre olur ve âyine-i Samedâniye itibâriyledir. O halde, şu
ehemmiyetsiz olan insan, şu itibarla bütün mahlûkat üstünde bir
muhatab-ı İlâhî ve Cennete lâyık bir misafir-i Rabbânî olur. Eğer kat-ı
intisabdan ibâret olan küfür insanın içine girse, o vakit bütün o
mânidar nukuş-u esmâ-i İlâhiye karanlığa düşer; okunmaz. Zîrâ, Sâni
unutulsa, Sânia müteveccih mânevî cihetler de anlaşılmaz; âdetâ baş
aşağı düşer. O mânidar âlî san'atların ve mânevî âlî nakışların çoğu
gizlenir; bakî kalan ve göz ile görülen bir kısmı ise, süflî esbâba ve
tabiata ve tesadüfe verilip, nihayet sukut eder. Her biri birer parlak
elmas iken, birer sönük şişe olurlar. Ehemmiyeti yalnız madde-i
hayvaniyeye bakar. Maddenin gàyesi ve meyvesi ise, dediğimiz gibi,
kısacık bir ömürde, hayvanâtın en âcizi ve en muhtacı ve en kederlisi
olduğu bir halde, yalnız cüz’î bir hayat geçirmektir. Sonra tefessüh
eder, gider. İşte küfür, böyle, mahiyet-i insaniyeyi yıkar; elmastan
kömüre kalbeder.

Sözler, s. 281-282