İNSAN !

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]



Kâinat
hayatı, hayat da insanı meyve verecek tarzda yaratılmıştır. Dolayısıyla kâinatı
insansız düşünmek mümkün değil. Aksi halde kâinat, misafirsiz kervansaray veya
kalanı olmayan köşkten farksız hale gelirdi, adeta. Bu büyük organize, plan ve
faaliyet sadece bir tek varlık için deruhte edilmiş ve edilmektedir: Kur’an’ın
ifadesiyle eşref-i mahlûkat olan insan için...

İnsan vücudunun ne kadar
muhteşem bir kudret mu’cizesi olduğunu hiç düşünüyor muyuz? Her bir hücre, organ
ve sistemi başlı başına birer dev mekanizma ve harikalar âlemidir. Dolaysıyla
insan vücudu ise bütün bu “alemlerin” gayet muntazam ve hikmetli bir şekil
yerleştirilmiş ve tanzim edilmiş bir bütünüdür. Vücudumuzda nereye ne lazımsa,
oraya o konulmuş; elementler hücrelere, hücreler dokulara, dokular organlara...
Öyle bir mekanizma ki biz dursak, yatsak, uyusak, yürüsek, tembellik etsek dahi,
bize emanet olarak verilen hücrelerimiz, organlarımız ve bütün sistemlerimiz dev
bir sanayi merkezi gibi, durma bilmeksizin çalışırlar. İşte bir yaratılış
mucizesi olan organ ve dokularımızdan bazı çarpıcı
rakamlar:

BEYİN

Kemikten oluşan, kafatası tabakasıyla korunan, dış
görünümüyle cevize benzeyen beyin, erkeklerde yaklaşık 1,4 kg, kadınlarda 1,25
kg ağırlığında olup, tesir ve görevleri, ağırlığı ile kıyas kabul etmeyecek
oranda büyüktür. Beynin üzerindeki kıvrımları açıp, sert bir zemine yaymak
mümkün olsa, bununla yaklaşık 20 metrekarelik bir oda kaplanabilirdi. Anne
karnındaki bebeğin kafatası kıkırdak haldedir. Eğer kemikleşme olsaydı, dünyaya
gelirken, çok dar bir kanaldan geçmek zorunda olduğundan, doğum anında birçok
çatlak ve kırıklar meydana gelebilecekti.

Her yaştaki insanın Kur’ân-ı
Kerim’i kolaylıkla hıfzedebilmesi, Üstad Bediüzzaman’ın delikanlılık çağında
80-90 cilt kitabı ezberine alabilmesi ve üç ayda bir, ezberden tekrar
edebilmesi, bir Hintli’nin Londra Kraliyet Enstitüsü’nde izleyicilerin önünde 13
basamaklı iki sayıyı (7.686.369.774 870 X 2 465 099 745 779) 28 saniyede doğru
olarak çarpabilmesi, beynin harika faaliyetlerine birer
örnektir.

KALP

“Otomatik pompa cihazı” da diyebileceğimiz bu
randımanlı ve fedakâr organımızın ağırlığı yaklaşık 300 gr. (yetişkinlerde)
olup, dakikada 75 defa kasılıp açılmaktadır. Bu, hâdise yılda 40 milyon, bir
ömür boyu da (yaş ortalaması 63) 2,5 milyar defa vuku bulur. Her kasılıp
açılmasından sonra 30 saliselik bir mola verir. Atardamarlara ortalama 2 km/sn.
ile dakikada 6 litre kan pompalar. Bu durumda kan, yaklaşık 30 saniyede bir
koldan diğerine gider. Kılcal damarlar uç uca eklendiğinde yaklaşık 120.000 km.
uzunluğa erişmektedir.

Sağlıklı bir insanda alyuvarlar yılda 3 defa,
akyuvarlar ise; 5-9 günde bir yenilenirler.

BÖBREK

Kan
hücrelerinde biriken atıklar böbreklere taşınır. Tüpcüklerinin toplam uzunluğu
20 km’yi bulan yaklaşık 1 milyon nefron kanallarında, dakikada ortalama bir
litre kan süzülerek temizlenir. Buna göre yaklaşık 5 dakikada bir, vücuttaki
kanın tamamı süzülmüş olmaktadır. Her gün tekrarlandığına göre, bu,günde bir
telefon kabini hacmi kadar kan demektir: 1440 litre. Ortalama bir insan ömründe
ise 40 milyon litreden fazla kan süzülmüş olur.

KEMİK

Ayrı ayrı
350 kemikle dünyaya geliyoruz. Ama yetişkinlik çağına kadar bunların bir kısmı
birbiriyle kaynaştığından sabit 206 kemiğe sahip oluyoruz. 2-3 mm’lik
uzunluğuyla en küçük kemik kulakta bulunan üzengi kemiği, en uzun kemik de uyluk
kemiğidir (1,80 boyundaki bir erkekte yaklaşık 50 cm’dir). Şu ana kadar çok
nadir rastlanan en uzun uyluk kemiği 76 cm olarak tespit
edilmiştir.

Kemiğe yük taşıyabilecek dayanıklılığı sert kristaller
verirken, kollajen lifleri de esneklik ve gerilme kuvvetlerine karşı mukavemet
sağlar. Ortopedistler, bu bileşimden oluşan yapıya “çelik beton” adını
verirler.

Bir betonarme binayı ayakta tutabilen kolon, kiriş ve döşemeler
ne ise, insanı ayakta tutan kemik yapısı da odur. Sadece uyluk kemiği hem
uzunluk hem de ağır yük taşıma şampiyonudur. Her adım atışında, kendisinin 5-6
katı ağırlığındaki vücudu taşımak zorundadır. Dikey vaziyetteyken ise neredeyse
1 ton ağırlığı kaldırabilecek kapasiteye sahip olur.

Şu anda okumakta
olduğunuz sayfayı kaç ekleminizle çeviriyorsunuz? Omuz, dirsek, bilek ve parmak
eklemlerinin her biri aynı anda kendi üzerine düşen görevi eksiksiz yerine
getirir.

GÖZ

Bir kompüter sistemine haiz, fotoğraf makinesi ve TV
kamerasına ilham kaynağı ve ruhun bu âleme açılan pencereleri olan gözlerimiz
birer sanat harikasıdır. Bu 7-8 gramlık hassas organımızın, ortasında yer alan
gözbebeğimiz, iris tabakasıyla sarılmıştır. İriste bulunan kıl inceliğinde ince
ve esnek kaslar, bir sinirle sisteme bağlıdır. Böylece gözbebeğimiz ışığın zayıf
veya kuvvetli oluşuna göre kendini ayarlayabiliyor ve saniyenin iki binde biri
kadar bir hızla açılıp kapanabiliyor.

Otomatik olarak çalışan göz
kapaklarımızın içindeki yağ bezlerinin salgılarıyla gözlerimiz göz çukurları
içinde rahatça hareket ederler. Göz kapakları günde ortalama olarak 11.500 defa
açılıp kapanır. Bu hareket ömür boyu; erkeklerde yaklaşık 300 milyon defa,
kadınlarda ise 336 milyon defa vuku bulur. Alın kemiğinin içindeki bir çukurda
yer alan gözyaşı bezleri gözyaşı salgısıyla gözlerimizi sürekli yıkar ve zararlı
maddelerden arındırır. Günde ortalama 1 ml gözyaşı
salgılanır.

AKCİĞER

En son 7,01 dakikayla en uzun süreli nefes
tutma rekoru kırıldı. Halbuki normal şartlarda bu süre zarfında 105-110 defa
nefes alıp veriyoruz. Bir yetişkin, günde ortalama olarak 21.000, yılda 8
milyon, bir ömür boyu ise 600 milyon defa nefes alış verişinde
bulunur.

Yaklaşık 1,2 kg ağırlığındaki bir akciğerde ortalama olarak 500
milyon kadar alveol bulunur. Bir alveol kesesiyle kılcal damarlar arasındaki
mesafe milimetrenin binde birinden daha azdır. Alveol keselerini açıp, zemine
sermek mümkün olsa idi, yaklaşık 200 metrekarelik bir evin bütün alanını
kaplardı. Çok ağır ve yorucu bir iş esnasında (haltercilik, hamalcılık, vb)
dakikada 200 litrelik hava değişimi olur. Sadece bu hava ile yaklaşık 1 m. çap
ve 30 cm yüksekliğindeki bir kap
doldurulabilir.

TIRNAKLAR

Hayatınız boyunca toplam kaç metre
tırnak kestiğinizi hatırlıyor musunuz? Erkekler yaklaşık 3,9 m, kadınlar ise 4,3
m. Bir tırnak ortalama olarak günde 0,15 mm uzar. Bu durum uzun parmaklarda daha
hızlı; ayrıca el parmaklarındaki tırnaklar ayak parmaklarına oranla 1,5 kat daha
hızlı uzarlar.

NE YAKIYORUZ?

1 gr suyu 1°C ısıtmak için 1 kalori
yeterlidir. Çok aktif haldeki bir insan vücudunun günlük 1800 kilokaloriye (7560
kj) ihtiyacı vardır; ağır işte çalışanın ise 5500 kilokaloriye(23000 kj). Aktif
olan bir insanın bir yılda harcadığı toplam kaloriyle, 100 metrekarelik bir alan
kaplayan bir apartman yaklaşık 45 gün boyunca ısıtılabilirdi. Aktif haldeki
insan çok fazla kalori harcar; bir saat kayak yapan veya tenis oynayan insan
yaklaşık 900 kilokalori (3800 kj), bir saat yüzen insan 720 kilokalori (3000 kj)
harcar.

Hayatımız boyunca yaklaşık 6 yıl yemek yiyor, 7,5 yıl da
çalışıyoruz. Uykuya ise 25 yıl ayırıyoruz. Peki yediklerimize ne oluyor?
Yenilenler kaloriye, yani enerjiye dönüşmekle beraber, vücut mekanizmasının
işleyişinin gereği, kalan posa ve artıkların da dışarıya atılması gerekiyor.
Ortalama bir insan hayatında yaklaşık 5 ton dışkı ve 40.000 litreden fazla da
idrar atılır; bu da yaklaşık 128 küveti doldurur. İşin en garip tarafı da, sanki
hiç işimiz yokmuş gibi hayatımız boyunca tam 40 gün (960 saat) tuvalette
kalıyoruz.

ÖLÜM

Kalp durduktan 5-8 dakika sonra sinir hücreleri
ölür; 5-6 saat sonra ölü kaslar sertleşmeye başlar; 48 saat sonra deri
koyulaşmaya ve bundan kısa bir süre sonra da kurumaya yüz tutar. Yavaş yavaş
bütün organlar eski form ve özelliklerini kaybeder. Sadece kemikler çok geç
bozulur; Ancak birkaç yıl sonra.

Ziya AYDIN