Osmanlı Halkında Hırsızlık Yoktu

Milletimize düsman olusuyla taninmis Ingiliz Yazar Charles Mac-Farlane Constantinople et la Turguie isimli eserinin 1829 tarihli Paris baskisinda sunlari söylüyor:

''Bu millet, tipki ecdadi gibi kir hayatini seviyor. Fakat sabanla bele karsi direncleri kiran bir nefret besledigi anlasiliyor (!). Devecilikle katircilik gibi seyyar mesleklerden hoslaniyor. Ulaklikla postacilik milli zevkine hos gelen islerdendir.

Iyi para verilmek sartiyla, böyle bir vazifeye memur edilen bir Türk insani daima minettar ederek, cidden sayan-i hayret bir faaliyet gösterir. Dogruluguyla namuskarligi bakimindan her türlü övgüden üstün oldugunu da itiraf etmek lazimdir.

Ben bunun parlak bir misalini zikredebilirim. Dostum M.W.'nin yemis mevsiminde Cesme ile Izmir arasinda ekseriyetle ulak olarak kullandigi Bucali Mustafa isminde fakir bir köylü vardi.

Bu adamcagiz altin torbalarini yüklenerek Izmir'den cogunlukla aksamlari hareket eder, bütün gece yol yürür ve sarp daglar asmak suretiyle, otuz fersah gittikten sonra, ertesi sabah kiymetli yüküyle Cesme'ye varirdi.

Bazen yolun bir kismini katir üstünde katettigi olurdu. Fakat daglara yaklasinca, daha cabuk gitmek icin hayvanindan inerdi. Sisamlilardan baska korktugu yoktu. Fakat Mustafa, onlara hic rastgelmedigi icin, hicbir zaman karsilasmayacagina hükmediyordu.

Isin asil sasilacak tarafi, yol boyunca herkesin onu tanimasi ve tasidigi yüklerin ne oldugunu bilmeyen kalmamasiydi. Buna ragmen, Izmir tüccarleri icinde parasini o kadar tehlikeli bir yoldan göndermekte tereddüt eden yoktu.

Vahsi denilebilecek bir milletin kötülükleri icinde (!) adeta bir galat-i tabiat (aykirilik) teskil eden bu faziletin sonsuz misallerine sahit oldum.
Türk irkinin hirsizlik meyli olmadigini baska bir münasebetle de kaydetmistim. Kendilerine gösterilen itimada hicbir zaman Türklerin ihanet ettikleri veyahut öte-beri asirdiklari görülmemistir.

Vaktiyle Ücüncü Selim devrinde, memleketi kasip vurmus olan haydut sürüleri, pasalar tarafindan terhis edildikten sonra kendilerine yeni efendiler bulamamis adamlardi.
Bunlarin yagmaciliklari o kadar yaygin ve o derece siddetli olmustu ki, kendileri bu haydutluklara baska bir acidan bakip, HARP adini takarak mesruiyyet vermislerdi.

Simdiki Padisah Ikinci Mahmud bu eskiya cetelerini daha saltanatinin baslangicinda imha etmis oldugu icin, son senelerde korkunc nisbetler almis olan umumi sefalete ragmen, Türkiye'de yol kesme olaylari artik duyulmaz olmustur.

Istanbul'la Izmir arasinda isleyen ulagin, Türk, Frenk vesaire tüccarlari tarafindan emanet edilmis büyük paralari tasimadan gidip gedigi yok gibidir. Buna ragmen, adeta cantasi bosmu gibi büyük bir emniyet icinde seyahat eder. Cok defa da yol boyundaki kahvelerden birinde sakin sakin oturup cubuk ictigi ve para torbalarinin da, elinden atip birakmis oldugu kapi önünde, oldugu gibi durdugu görülür.

Bu postaci, o issiz ve vahsi diyarin her adim basinda haydutlarin pek uzak olmadiklarina delalet eder gibi görünen arizleri arasindan gecerek yillarca seyahat ettigi halde hicbir zaman soyulmamistir.''