YeRLi KöY / iSKiLiP

tarafından **RıZa BeRKaN** 07.03.10 16:51

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Yerli, Çorum ilinin İskilip ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihi

Yerli Köy'ün adına, köydeki kullanılışı ile YELLİ KÖY de (Rüzgarlı anlamında)denilmektedir. Bu tanım köyün konumu itibariyle daha doğru olacaktır. En az 500 yıllık bir yerleşim olduğu bilinmektedir.

Daha da gerilere götürmek gerçekçi olacaktır. İskilip tarihine bakıldığında "İskilip'te gelişen uygarlığı kavrayabilmek için özelde şu maddelerin genel insan uygarlık tarihindeki yerini iyice görmek gerekir; tuz, sirke, şarap, pekmez. Tuz, Roma uygarlığının adına yollar inşa ettiği bir vazgeçilmez uygarlık maddesidir. Adına savaşların yapıldığı, askerlerin maaşlarının tuzla ödendiği, devletlerin gelir için tuzdan vergi aldığını görmek bir vakıadır. İskilip bağlamında Roma'ya bakarsak sırf bu nedenle Pontlarla savaşıp onların yerine kendileri İskilip coğrafyasına egemen olmuşlar ve yollar yapıp bu yollara Mil Taşları dikmişlerdir." denilmektedir. Burada bahsi geçen "TUZ" İskilip'te yalnızca Yerliköy'de ve Çukurköy'de (İki komşu köy) bulunmaktadır.

Yerli Köy'de bulunan tuz işletmesinin geçmişini kimse bilmemektedir. Buradan anlaşıldığına göre Yerliköy Romalılar döneminden beri bir yerleşim yeridir. Nitekim köyün kuzey kesiminde "Ören Yeri" diye bir yer vardır. Burada bina temel izlerine rastlanmaktadır. Ayrıca köyün karşısında Yamaç denilen bir tepede çok sayıda bina temeli vardır. Şu anda bina izleri rahatlıkla gözlemlenebilmektedir. Burada bir uçtan bir ucu 3 km olan büyükçe bir şehir bulunduğu bilinmektedir. Belki de Ören Yeri'ndeki yerleşimle Yamaç'taki yerleşim birleşik, tek bir yerleşimdi. Yamaçta son zamanlara kadar kullanılan, Acı Kuyu denilen bir kuyu da (Sarnıç) vardı. Saray Burun denilen yerde bu şehrin yöneticilerine ait bir saray olduğu söylenmektedir. Tam buradan geçen Tekke Çayı'nın oyduğu çay yatağında harman tuğlasıyla örülmüş duvar kalıntıları vardır.

Köyün güneyinde bulunan ve önceleri bağlık olan arazide, İskilip-Çukurköy-mezarlık istikametinden gelip, "Muggatin Bağı" nın oradan geçip Saray Buruna (Batı yönüne) doğru giden taş döşeli bir de yol vardır. Bu yolun İpek Yolu olduğu da söylenmektedir.

Kültür

Köyün gelenek, görenek ve yemekleri genel İskilip kültürü ile bazı farklılıklar göstermektedir. Mesela konuşmalar :
"Geliver", "Gidiver" yerine İskilip'te "Gelüve", "Gidüve" denilmektedir. İskilip ağzında "i" yerine genellikle "ü" kullanılmaktadır. Bu duruma Yerliköy'ün hemen yakınındaki Hacıbayram, Çayköy, Kayaağzı gibi köylerde ve dağ köylerinde de rastlanılmaktadır. Yerliköy konuşmasında böyle bir şey yoktur. "Geliyormusun" yerine "Geliyon mu" (Buradaki n sağır n) gibi yöresel olarak kullanılan kelimeler olmasına rağmen Yerliköy konuşmasındaki pek çok kelime neredeyse İstanbul Türkçesine yakın olarak kullanılmaktadır.

KÖYDE KULLANILAN, AMA MAALESEF UNUTULMAYA YÜZ TUTMUŞ BAZI ÖZTÜRKÇE KELİMELER:

CILGA: Patika-keçi yolu,

SENEK: Çam ağacının kütüğünden oyulan, tarlalara su içmek için götürülen, yaklaşık 20 litrelik su kabı,

BARDAK: Çam ağacının kütüğünden oyulan, tarlalara su içmek için götürülen, yaklaşık 7-8 litrelik su kabı, Seneğin küçüğü. "Eski çamlar bardak oldu" deyimi buradan gelmektedir. Şimdi ise bardak su bardağı-çay bardağı olarak algılanmaktadır. Su içmek için kullanılan bu günki bardak yerine "TAS" kullanılmaktaydı.

ŞİREVİT: Üzümlerin pekmez yapmak için doldurulduğu, çıkan şıraların alt yanındaki bir delikten boşaltıldığı ağaçtan yapılma V harfi şeklinde olan 2,5 metre uzunluğunda, 1 metre genişliğine ve 80 cm yüksekliğinde at arabası veya kağnı ile taşımaya uygun, üstü açık olan depo.

NODUL, ÖVENDERE (VENDERE), TINAZ, MALAMA, YABA, DİRGEN, ANADUT, DÖVEN (DÜVEN), SABAN, EVLEK, MAŞALAMA, HEYBE (HABE), HARAL, BİZ (DELİK DELMEYE YARAYAN ALET), AMBAR, HELKE (Su kabı), BATMAN (YAKLAŞIK 20 LİTRELİK SIVI ÖLÇÜ BİRİMİ), ÇOR (HASTALIK), KÜLÜK (BALYOZ), KIR (YAZI-YABAN), TEKECEN, KARAVUK, YEMLİK, SAHAN (TABAK), SAHANLIK, KAŞIKLIK, SİNSİN, LEĞEN, İBRİK, ÇALHAMA(1- CAMİNİN YANINDAKİ ÇEŞME, 2- YOĞURTLA AYRAN ARASI KIVAMDAKİ YOĞURT), DÜVE, ŞİŞEK, KENDİGELEN, FİRİK, BILDIR (GEÇEN SENE), KÖMÜŞ, ECİ (ABLA), EMMİ, BİBİ, GÖYNEK, GOBEL (erkek çocuğu), ÖNLÜK, TEMEK, TÜNEK, İRİLİK, ABICA (AMCA, EMMİ), ÜLEŞ, PÜRTÜK, KOSTAK, BÖRÜ, ÇEBİŞ, TOKLU, BUNDAN KEYLİ (Bundan sonra), (Aklınıza geleni ekleyin lütfen)

KÖYÜN BAŞLICA AİLELERİ: GÜLERLER(NoS), ABDIRAMANLAR, KEÇECİLER, ALİKALAR, KÖSELER, KARAVELİLER, KARACAOMARLAR, KELÜSSÜKLER, LAPALILAR, KARADAYILAR, HACIHALİLLER...

ATA SÖZÜ: Öküzün harmanda pislediği kışın önüne gelir.
ATA SÖZÜ: Yazın terlemeyen kışın donar.
ATA SÖZÜ: Kirpi yavrusunu "pamucuk yavrum" diye severmiş.
ATA SÖZÜ: Kağnı devrilince yol gösteren çok olur.
DEYİM: Gönül düştü kediye, kedi döndü duduya,
DEYİM: Asma'da (Yakındaki yüksek bir tepe) duman ağnanırsa bil ki yağmur yağar.
ATA SÖZÜ: Kaba ağaç dalıyla gürler.

YEMEK OLARAK; tüm Anadoluda olduğu gibi başta tarhana çorbası olmak üzere pek çok çorba çeşidi ile genellikle sulu yemekleri saymak mümkündür. Sulu yemek kültürünün gelişmesi köyde yufka ekmek kullanılmasına bağlanabilir.

BAZI YEMEK ÇEŞİTLERİ:

TARHANA ÇORBASI

TOYGA AŞI: Bir çorba çeşidi. İçine kuru fasulye, nohut, yarma katılarak yapılır. Biraz ekşimsi bir tad verilir. Görünüş olarak aşureye benzerliği vardır.

YARMA AŞI: Bir çorba çeşidi. Yoğurtlu veya yoğurtsuz olabilir. Yoğurtlusuna başka yerde yayla çorbası da denir

PİRİNÇ ÇORBASI: Pirinçle yapılır. Sütlü veya sütsüz olabilir.

ÇATAL AŞI: Bir çorba çeşidi. Erişte ve yeşil mercimekle yapılır. Yoğurtlu veya yoğurtsuz olabilir.

BULGUR ÇORBASI: Bulgurla yapılır. İçine domates biber vb sebzeler de katılabilir.

YIRTMA AŞI: Taze asma yaprağıyla yapılır. Yapraklar elle yırtılarak parçalanır. İçine yarma konularak yapılır. Üzerine yoğurt dökülürek yenir. Taze soğanla, yufka ekmekle çok lezzetli olur.

BULGUR PİLAVI

PİRİNÇ PİLAVI

KEŞKEK

MADIMAK

HAVLA (UN HELVASI): Çorum unu iyice pembeleşinceye kadar tereyağıyla kavrulur. Önceden hazırlanan sıcak şerbet yavaşça bu una karıştırılarak helva hazırlanır. Ilıkla sıcak arası servis yapılır.

TURŞU: Turşu İskilip Turşusuyla aynıdır. Salatalık, göğ domates(Yeşil), acur, kelek, biber salamuraya yatırılır. Yeteri kadar bekletildikten sonra salamura suyu süzülür. Üzüm sirkesi ile turşu kurulur. Afiyetle yenir.

Coğrafya

Çorum iline 72 km, İskilip ilçesine 27 km, Bayat'a 15 km uzaklıktadır.

Köyün ekilebilir tarım alanı 32.000 Dönümdür. İskilip İlçesi'nde tarım alanı en büyük (Yerliköy, Kaya Ağzı, Çukurköy) üç köyden biridir. Doğusunda Çukurköy, Güneyinde Suylan, Batısında Saray Köyü, Kuzeyinde Pancarlık, Dorukseki, Çayköy Hacıbayram, Kuzey Doğusunda Kayaağzı köyleri ile sınırlıdır. Köyün arazisinin bir kısmı Kızılırmak kenarındadır. Burada pamuk yetişecek kadar verimli bir arazi vardır. Sadece buradaki arazide sera ürünleri yetiştirilse köyü besleyecek verimlilikte olmasına rağmen ne yazıkki burası değerlendirilmemektedir. Burada pirinç üretimi de yapılmaktadır. Kızılırmak köy arazinin alt kısmından akıp gitmekte, fakat köyün arazisi susuzluktan kavrulmaktadır.

Karaoğlan Kırı, Domuzgölü, Kaynarca, Külfüyük, Otluk Kırı, Dağılgan, Suylan Kırı, Ortaca, Yılgınlık, Arapkırı, Aydoğan, Nefes Dede, Haşim Durağı gibi mevkileri vardır. Nefes Dede aynı zamanda bir türbe adıdır. Köyün mezarlığının üstünde Arap Dede ve Acı Gülü denen yerde de birer türbe vardır. Bu üç türbenin aynı kardeşler olduğu söylenmektedir. Köy mezarlığının Hemen üst kısmında İpek Efendinin de türbesi vardır.

Otluk Kırı denilen mevki önceleri mera olarak kullanılırken son dönemde ağaçlandırma çalışmasına başlanmıştır. İnşallah gelecek nesiller orayı orman olarak görecektir.

İklim

Köyün iklimi, İç Anadolu karasal iklimi etki alanı içerisindedir.

Nüfus

Yerli Köy de diğer tüm Anadolu köyleri gibi göç vermektedir. 70'li yıllardan bu yana köyün nüfusu neredeyse yerinde saymaktadır. En fazla Ankara ve İstanbul'da olmak üzere yaklaşık olarak : Ankara'da 150 hane, İstanbul'da 100 hane, Çorum merkezde 30 hane, başka kentlerde de yaklaşık 20 hane vardır. Türkiye ortalamasına göre aile nüfusunu ortalama 4,5 kişi kabul edersek köyün
dışında 1350 Yerli Köy'lü yaşamaktadır.

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007	450
2000	647
1997	688

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarıma dayalıdır.Biçerdöğerler ve gurbetteki gençlerinin alçıcı olması Yerli Köy'ün ekonomisine büyük katkı sağlar. Köyde yaklaşık 70 adet biçerdöğer, 100 den fazla traktör vardır.

Muhtarlık

Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:

Seçim Yılı	Muhtar
2004	Cafer Şen
1999	CAFER ŞEN
1994	EMİN KARADOĞAN
1989	Emin KARADOĞAN
1984	Burhan ZOBU

Altyapı bilgileri

Yarım asırlık Güler Bakkaliyesi ( Alabi tikkanı aç) vardır. [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık Ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.

tarafından **RüveYde** 08.03.10 8:42

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Seyri burnumda tüten baba ocağım

Ata toprağı yadigarim

Hatırası yaş olur gözümden akar

Sanki gitsem tüm kaybettiklerim ordalar.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

....

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

YeRLi KöY / iSKiLiP

YeRLi KöY / iSKiLiP

Geri: YeRLi KöY / iSKiLiP