ŞaKaYıK

tarafından **belinay** 20.08.10 15:05

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

İnnema'n-nisâ'
şakâyıku'r-ricâl: Şüphesiz kadın, erkeğin şakayığıdır.Buyuruyor ki
efendiler Efendisi: "Şüphesiz kadın, erkeğin şakayığıdır." Buradaki
şakayık kelimesi Efendiler Efendisi'nin ağzından bir veciz ifade olarak
söze dökülmüş olup tevriye, iham-ı tenasüp, cinas gibi edebiyat
sanatlarına örnek olabilecek bir ziynet konumunda durur. Kelimenin
Arapça anlamlandırılmasına göre öncelikle kadının, erkeğin "kürek
kemiği"nden bir parçası olduğu, ardından erkeğin "öteki yarısı (elmanın
iki yarımı gibi birbirini tamamlayan değerler bütünü; şakk'ı)" olarak
düşünüldüğü ve nihayet "şakayık (yaban lalesi, gelincik) çiçeği" olarak
mana ifade ettiği görülür. İlk anlam dinî terminoloji içinde Hz.
Adem'in kürek kemiğinden yaratıldığı ifadelendirilen Havva içindir.
İkinci anlama göre kadın erkeğin öteki yarısıdır ki modern bilim de
zaten bunu ifade etmektedir.Kadın olmadan erkeğin,
erkek olmadan kadının eksik kalacağı, anatomik, fizyolojik ve
psikolojik olarak erkek ile kadının bütünleşerek beşeriyetlerini
tamamlayabilecekleri, aksi takdirde bünyede arızalar oluşmasının
kaçınılmazlığı, bu bağlamda evlilik müessesesinin önemi, aile kurumun
yaşatılması vb. söylemler hep bu şakayık (öteki yarı) düsturu üzerine
temellendirilebilir. Şakayık kelimesinin bize edebiyat açısından
ihtişamını gösteren anlamı ise Türkçede bildiğimiz "gelincik çiçeğini"
karşılamasıdır.Gelincik, hemen her
coğrafyada kendiliğinden yetişebilen, otuz kadar türü bulunmakla
birlikte hemen hepsi kırmızı renkli yaprak açan bir çiçektir. Yol
kenarlarında, ekin tarlalarında, ören yerlerinin dışında Hudâyî-nâbit
kabilinden sık rastlanan gelinciğin özelliği çok narin, nahif ve zarif
bir çiçek oluşudur. Dalından kopardığınız andan itibaren birkaç dakika
içinde parlaklığını, canlılığını ve güzelliğini yitirir. Kırmızı
yapraklarından (ki genellikle dört simetrik yapraktır) birini
koparırsanız diğer üçü kendini bırakır, salar ve sarkar. Elinizle
yapraklarından birine fiske vurun, derhal zedelenir ve solmaya yüz
tutar. En küçük şiddet, hoyrat muamele ve sarsıntıda bile yara alıp
zedelenen bu çiçeğin kadına benzetilmesi ve özellikle erkeği tamamlayan
"eş" olarak nitelendirilmesi bizce çok manidardır. Bu ifadenin mefhûm-ı
muhalifinden anlaşılan odur ki erkekler kadınların bir gelincik çiçeği
kadar narin olduğunu bilmeli, ona göre davranmalı, gelinciğin hoyrat
tavırlara, şiddete, haksızlığa maruz kalmak bir yana el üstünde
tutulması, kırmızı renginin asaleti ve güzelliği içinde renginin
soldurulmaması gerektiğini bilmeli ve ona göre davranmalıdırlar. Ve
edebiyat açısından bir adım daha ileri giderek söylemek gerekirse,
gelinciği münhasıran aşk içkisiyle dolu bir kadeh olarak düşünüp onu
elde tutarken bu anlayışla hareket etmenin zaruretini akıldan
çıkarmamak gerekir. Ta ki erkeklerin başı o badenin sarhoşluğuyla hoş
olsun.Gelincik kelimesi, bir erkeğin yaşı ve
evlilik süresi ne olursa olsun eşini bir gelincik (taze gelin) gibi
görüp, ona uygun davranması ve onu öyle koruyup kollayıp
değerlendirmesi gerektiğini ima ve hatta ikaz eden bir manadadır.Kitâb-ı Aşk,İskender PALA

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31