Mâlik b. Enes

tarafından G@RiP* 09.07.10 22:25

MÂLIK B. ENES

Mâlik b. Enes b. Mâlik b. Ebi Âmir el-Asbahî. Mâliki Mezhebinin imami[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muhaddis ve mutlak müctehid.
Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'de dogmustur. Onun dogum tarihi hakkinda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hicrî 90'dan 98'e kadar degisen farkli rivayetler vardir. Ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yayginlikla kabul edileni 93 (711-712) tarihinde dogmus oldugudur (Ömer Riza Kehhale[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mu'cemü'l-Müellifîn[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Beyrut (t.y.)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] VIII[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 168; ayrica bk. Suyutî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] rezyinü'l-memalik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 7)..

Imam Mâlik'in ailesi aslen Yemenli olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dedesi Zû Asbah kabilesine mensup olan Mâlik b. Ebu Amir el-Asbahî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Yemen valisinden gördügü zulüm üzerine Medine'ye gelip yerlesmistir. Annesi de[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yine Yemenli Ezd kabilesinden[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Aliye binti Süreyk el-Ezdî'dir.
Imam Mâlik'in dedesi Medine'ye yerlestikten sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kureyse mensup Benû Teym b. Murra kabilesi ile hisimlik kurarak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu kabile mensuplariyla dostluk (velâ) akdetmis ve gerektiginde onlardan yardim görmüstür.
Imam Mâlik'in ailesi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'ye yerlestikten sonra ilimle mesgul olmus[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] özellikle hadisleri toplamaya ve Ashab'in fetvalarini ögrenmeye büyük önem vermislerdi. Dedesi Mâlik b. Ebu Amir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tâbiînin büyüklerinden olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Ömer (r.a)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Osman (r.a)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Talha (r.a) ve Aise (r.anh)'dan hadis rivayet etmistir.

Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] babasindan sadece bir hadis rivayet etmistir. Bu da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] babasinin hadisle fazlaca mesgul olmadigini göstermektedir. Ancak amcasi Süheyl hadis âlimlerinden olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ismail b. Cafer'in hocasidir. Ayrica[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ez-Zuhrî de ondan ders okumustur. Onun Nadr ismindeki kardesi de hadis tahsil etmisti. Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadis derslerine basladigi zaman[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu kardesinin söhretine binaen Ahu'n-Nadr (Nadr'in kardesi) diye çagrilmakta idi. Daha sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadiste onu geçmis ve kardesi ona nisbet edilmeye baslanmistir.
Hulefâ-i Râsidîn devrinde Medine[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ashab'in ileri gelen âlimlerinin bir arada bulundugu ve ilim tahsilinin zirvesine ulastigi bir merkez konumundaydi. Emevîler devrinde ise Medine[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çogalan fitnelerden ve idarecilerin zulmünden kaçan bir takim âlimlere siginilacak bir yer görevi görmeye baslamisti. Ayrica[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tabii'nin çogu Medine'de oturmakta[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ashab'in rivayet ve fikhini[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] etraflarini halkalayan ilme susamis talebelere aktarmakta idiler.
Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kendini tamamen ilme vermis bir aile muhitinde büyümüs ve çok canli bir ilmî hareketliligin yasandigi Medine'de ilim tahsil etmeye baslamisti. Böyle bir çevrede bulunmasi ona[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çagin en ileri seviyesindeki alimlerden ders okuma imkânini vermisti.
Imam Mâlik önce[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kur'an-i Kerîm'i hifz etmis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] pesinden de hadisleri ezberlemeye baslamis ve bilhassa annesinin tesvik ve yönlendirmeleri ile Medine'nin büyük ve meshur âlimlerinden Rabia b. Abdurrahman'in ders halkalarina katilmisti (Muhammed Ebu Zehra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Terc. Osman Keskioglu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ankara 1984[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 30).
Daha sonra o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir seyler ögrenebilecegi bütün âlimlerin yanina gitmeye ve onlardan hadis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sahabelerin fetvalari ve fikih konularinda istifade etmeye baslamisti.
Yüze yakin âlimden yararlanan Imam Mâlik'in yetismesinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fikrî ve ilmî yapisinin oturmasinda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] basta Abdurrahman ibn Hürmüz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Rabîa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Sihab ez-Zührî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ebu Zinad[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Yahya b. Sa'id el-Ensârî ve Hz. Ömer (r.a)'in azadlisi Nâfi'in büyük katkilari olmustur.
Ibn Hürmüz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadis ve ser'î ilimlerde söz sahibi bir âlim olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ayrica zamanin bütün fikrî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] siyasî gelismelerini takip eden ve onlarin iç gerçeklerine nüfûz eden bir kültür genisligine sahipti. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Mâlik'e çok sey ögretir ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] maslahata uygun görmedigi için bunlardan çok azini açiklamasina müsaade ederdi. Ibn Hürmüz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sorumlulugundan korktugu için[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mâlik'ten[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadislerin senedinde kendi adini zikretmemesini istemisti.
Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Ömer (r.a) ile Abdullah b. Ömer'in fikhini ve fetvalarini[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Nafi'den ögrenmisti. Ebu Davud[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Malik'in Nâfi'den[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun da Ibn Ömer'den rivayetini senet yönünden en saglam olani kabul eder.
Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yetisip olgunlastiktan sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fikihta hocasi olan Rabianin bazi görüslerini tenkit etmeye basladi. Bundan sonra o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Rabianin derslerini birakip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Zührî'nin hadis derslerine devam etti. Ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun fikhî görüslerinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Rabia'nin büyük tesiri vardir.
Bundan sonra o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Zühri'nin dersi disinda evine kapaniyor[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o zamana kadar kagitlara kaydettiklerini derleyip toparlamaya çalisiyordu.
Ayrica Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cafer-i Sadik'in derslerini hiç bir zaman kaçirmazdi. Onun ilmine[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] zühd ve takvasina hayranlik duymakta idi. Imam Mâlik onun hakkinda; "Abdesti olmadan hadis rivayet etmez[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Peygamberin adi anilinca yüzü sararirdi" demektedir.
O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'nin ilmini tamamen ögrendigine iyice kanaat getirmeden ders vermeye baslamadi. Medine'de bulunan âlimlerin çogunun kendisini ders verme hususunda yeterli görmesini açiklamalarindan sonra güvenilir ravilerden aldigi hadisleri insanlara ögretmek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] fetva soranlarin problemlerini halletmek ve etrafinda toplasan ögrencilere dersler vermek zorunlulugunu hissetmistir. Imam Mâlik bu konuda söyle söylemektedir: "Her aklina esen mescitte oturup ders veremez. Âlimlerden yetmis kisinin beni yeterli görmesine kadar ben[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ders ve fetva vermekten kaçindim". Imam Mâlik ayrica[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hocalari Zührî ve Rabia'ya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ders verip veremeyecegini sorup olumlu cevap aldiktan sonra bu ise baslamistir.
Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] derslerini Mescid-i Nebî'de vermeye baslamisti. Ancak sonralari idrarini tutamama (prostat) hastaligina yakalaninca mescite gelmez olmus ve derslerine evinde devam etmeye baslamistir. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mescid-i Nebî'de ders okuttugu zaman[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Ömer (r.a)'in ders okuturken oturdugu yere oturmaya özen göstermistir. Burasi Resulullah (s.a.s)'in mescitte oturdugu yerdir. Ayrica Medine'de Abdullah b. Mesud'un oturdugu evde ikamet ederek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlarin hatirasini zihninde canli tutmayi arzulamis ve Ashab'in yasadigi manevî atmosferi hissetmeye çalismistir.

Imam Mâlik'in dersleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadis ve fikhî meselelerle verdigi fetvalar seklinde cereyan ederdi. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] vuku bulmus olaylara fetva verir ve degerlendirmelerde bulunurdu. Vuku bulmamis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] farazî olaylar için kesinlikle bir görüs beyan etmezdi. Bu da Islâm hukukunun en önemli özelligidir.
Hastaliginin ilk dönemlerinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mescite namaza gelir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra evine dönerdi. Bir zaman sonra namazlara gelemez olmus[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha sonra cuma namazi için de evinden çikamaz hale gelmisti. Bu durumunu soranlara hastaligini[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ta ölüm dösegine yatana kadar söylememistir.

Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilimde olgunlasip dersler vermeye basladiktan sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bilgilerini daha da derinlestirmek ve farkli fikhî görüsleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] incelikleriyle kavrayabilmek için âlimler ile iliskisini yogun bir sekilde sürdürmüstür. Hacca gelen âlimlerle görüsüp[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlarla ilim alisverisinde bulunurdu. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] büyük fakih Ebu Hanife ile de görüsür[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onunla münazaralarda bulunurdu. Onlarin bu görüsmeleri gayet nezih bir sekilde cereyan eder ve herbiri digerinin fikihtaki üstünlügünü överdi. Bunun gibi o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Keys[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Evza'î[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ebu Yusuf[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muhammed b. Hasan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hammad vb. çagin seçkin âlimleri ile ilmî sohbetlerde birlikte olur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlarla bir araya gelme firsati buldugunda bunu hiç bir zaman kaçirmazdi. Imam Mâlikin yasadigi dönem[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'nin ilim[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] inceleme ve arastirmalarin odagi oldugu bir dönemdi. Bunun sebebi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Resulullah (s.a.s)'in mescidinin ve kabrinin burada bulunmasi dolayisiyla Islam cografyasinin her tarafindan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] farkli fikhî ekollere mensup âlimlerin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] her hac mevsiminde buraya akin akin gelmeleri idi.
Imam Mâlik ayrica[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilmini yenilemek ve asrinin diger fakihlerinin görüslerini ögrenmek için mektuplasma yolunu da kullaniyordu. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] görüsme imkâni olmayan uzak sehirlerdeki âlimlere mektuplar yazar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] degisik konulardaki görüslerini sorar ve kendi degerlendirmelerini onlara iletirdi.

Imam Mâlik keskin bir zekâ ve kuvvetli bir hafizaya sahipti. Bu da ona[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dinledigi hadisleri kolayca ezberleme ve fikhî konulara rahatça nüfuz edebilme imkanini sagliyordu. Hadisleri saglam ravilerden kusursuz olarak bellemis oldugu halde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir maslahat görmedikçe hadis rivayet etmezdi. Hadis nakletmenin sorumlulugu onu sikintiya sokar ve naklettigi her hadisi için; "Onlari nakletmektense herbiri için bir kirbaç yemeyi yeglerdim" demekte idi.
Sadece [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ'nin rizasini kazanmak için ilim tahsil etmis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hayati boyunca takva yolunu terketmemistir. Ona göre ilim bir nurdur ve ancak husu ve takva sahibi bir kalpte yerlesebilir. Fetva verirken yavas hareket eder[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iyice düsünür[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] soran kimseyi göndererek meseleyi tetkik ve tesbit ettikten sonra cevap verirdi. O fetva konusunda hiç bir seyin kolay olamayacagi görüsünde olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] helâl ve haram ile ilgili her meselenin zor oldugunu söylerdi. Din konusunda kimseyle tartismaya girmez[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] insanlar arasinda kin tohumlari ekecegi için bunu çok kötü bir davranis olarak degerlendirirdi.

Imam Mâlik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bedenen heybetli bir yapiya sahipti. Ilim ve büründügü takva elbisesi onun bu heybetine manevî bir yön katiyordu. Onun bakislarindan herkes etkilenir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] insanlara büyüklük taslayan idareciler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] valiler onun yaninda küçülür ve ona saygi gösterirlerdi.

Imam Mâlik'in babasi ok imalatçisi idi. Ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Mâlik'in bu meslegi isra ettigine dair herhangi bir bilgi mevcut degildir. Kardesi hem hadis okur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hem de ticaretle ugrasirdi. Imam Mâlik'in de bir miktar sermayesi kardesi tarafindan çalistirilmakta idi. Buna ragmen onun[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ögrencilik yillarinda biraz maddî sikinti çektigi anlasilmaktadir.
Imam Mâlik'in yasadigi dönem fikrî ve siyasî fitnelerin zirvesine ulastigi bir dönemdir. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hem Emeviler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hem de Abbasiler döneminde yasamistir. Ömer b. Abdülaziz'i takdir eder ve onu ümmetin islerini hakkiyla yerine getirmeye çalisan adil bir halife olarak görürdü. Ancak o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ne tahtlarini korumak isteyen hükümdarlara taraf olmus[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ne de ayaklanmalarina mesru zemin olusturmak isteyen isyanci gruplara destek vermistir. Her zaman gerçekleri yaymaya gayret göstermekle birlikte[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] anarsinin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] müslüman kitleleri perisan ederek fitne ve fesadin yayginlasmasina sebeb olacagini düsündügü için o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] isyanlari tasvip etmemistir. Bununla birlikte gayrimesru bir sekilde ümmetin basina gelen yöneticileri de onaylamamistir. Bu yüzdendir ki o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir defasinda takibata ugramis ve Abbasiler'in ikinci halifesi Ebu Cafer el-Mansur'un Medine valisi tarafindan kendisine iskence yapilmistir. Buna sebeb olarak da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] zorlama ile yapilan bey'atin geçersizligine fetva vermis olmasi gösterilir (Ebu Zehra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 77). Bu iskenceler sirasinda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o kirbaçlanmis ve kolu çekilmek sûretiyle sakatlanmistir.

Ancak daha sonra Mansur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu olaydan haberi olmadigini ve bu isi yapan valisini cezalandirdigini söyleyerek ondan özür dilemis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Mâlik de onu bagislamistir (Ibnü'l-Imâd el-Hanbeli[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Sezerâtuz-Zeheb[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Beyrut t.y.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] I[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 290).
O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] halife ve idarecilere[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hac için Medine'ye geldikleri zaman[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] halkin menfaati ve selâmetini gözetip hak ve adalet üzere yürümelerini ögütler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ayrica yüz yüze görüsme imkâni olmayanlara da mektuplar göndererek onlari islah etmeye çalisirdi. Bununla beraber o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] emir ve hükümdarlardan daima uzak durmustur. Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] samimiyetine inandigi idarecileri derslerine kabul etmistir. Harun er-Resid bunlardan biridir. Harun er-Resid'in Imam Mâlik'in evindeki dersler esnasinda sultanlarin tavriyla davranmaya kalktiginda Imam Malik ona[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ilmin her türlü dünya makamindan üstün oldugunu ve yücelmenin ancak ilme saygiyla mümkün olabilecegini anlattiginda tahtindan inmis ve öteki ögrencilerin arasinda onun derslerini dinlemeye devam etmistir (Ibnu'l-Imad el-Hanbeli[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] I[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 29i).
Imam Malik'in hastaligi agirlasip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] vefat edecegini anladiginda o zamana kadar gizledigi hastaligini ve gizleme sebebini dostlarina söyle açikliyordu: "Eger hayatimin son günleri olmasaydi size bildirmeyecektim. Benim hastaligim idrarimi tutamamamdir. Peygamberin mescitine tam abdestli olmaksizin gelmek istemedim. Rabbime sikayet olmasin diye de hastaligimi kimseye söylemedim" (Ebu Zehra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 286). Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hicrii79 yilinda Rabiulevvel ayinin on dördüncü günü vefat etmistir. Safer ayinda öldügüne dair rivayetler de vardir. Cennetu'l-Bakî mezarligina defnedilmistir (Ömer Riza Kehhâle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mu'cemu'l-Müellifin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Beyrut[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] t.y[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] VIII[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 168).
O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hem bir hadis âlimi hem de büyük bir fakihti. Onun devrinde ortaya çikan siyasî ve itikadî fitneler halkin akaidini tehdit eder hale gelmisti. Imam Malik böyle bir ortamda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Sünnet çizgisine simsiki sarilarak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] insanlari sapitip delâlete düsmekten kurtarmak için var gücüyle çalismistir. Ona göre Islam'i yasamak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Resulullah'in sünnetine ve pesinden gelen Rasid Halifelerin uygulamalarina tabi olmakla mümkündür. Medinelilerin ameli onun için uyulmaya[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ahad haberden daha lâyiktir. Çünkü Resulullah (s.a.s)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'de yasamis ve Medineliler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yasayisini ona uydurmuslardi. Dolayisi ile Medineliler'in yasayisi Sünnetin amelî sekilde rivayetidir. Bu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun fikih usulünde de açikça görülür. Kitap ve Sünnet'ten sonra delil olarak Medineliler'in amelini alir (bk. Malikî Mezhebi Mad).
Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] imanin kalben tasdik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dil ile ikrar ve amel oldugunu söylerdi. Bu söylediklerini Kur'an'a ve hadislere dayandirirdi. Yine hakkinda ayet bulundugu için imanin artabilecegini söyler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eksilmesi hakkinda susardi. Kader[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] büyük günah[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kur'an-i Kerim'in mahluk olup olmadigi ve ru'yetullah konularinda sahih Ehli sünnet ulemâsi ile ayni görüsleri paylasmaktadir. Yalniz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ebu Bekir (r.a)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ömer (r.a) ve Osman (r.a)'in fazilet siralamasindaki üstünlüklerini kabul ettigi halde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Ali (r.a) hakkinda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] diger âlimlere muhalefet etmis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onu Hulefâ-i Râsidînden saymamistir. Buna sebeb olarak da[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hilâfeti isteyenle istemeyenin bir olamayacagini gösterirdi.
Imam Malik'in fikhi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ögrencileri tarafindan hazmedilip daha onun sagliginda Misir basta olmak üzere Kuzey Afrika'da yayilmaya baslamis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] oradan da Endülüse ulasmistir.

Imam Malik'in ilimdeki büyüklügü hakkinda onun önünde diz çökmüs ve ilminden feyz almis büyük fakîh Imam Safiî söyle demektedir: "Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ'nin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Tabiinden sonra kullarina karsi hüccet olarak gönderdigi bir insandir" (Suphi es-Salih[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hadis Ilimleri ve Hadis Istilahlari[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Terc. Yasar Kandemir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ankara 1981[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 330).

Hayati boyunca Medine'den baska bir yere gitmeyen Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Resulullah (s.a.s)'e olan asiri sevgi ve saygisindan dolayi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'de bir defa olsun at sirtinda dolasmamistir.
Muvatta'i:

O bir çok kitap tedvin etmis olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunlar arasinda en önemlisi Muvatta adli eseridir. Imam Malik bu kitaba Hicaz'in en saglam ravilerinin hadislerini almaya özen gösterdi. Ayrica sahabe sözlerine ve Tabiin fetvalarina da yer vermistir.
Hadis külliyati içerisinde ilk tedvin edileni Muvatta'dir. Istisnalari olmakla birlikte[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu zamana kadar çesitli sebeplerden dolayi hadislerin yazilmasi tasvib edilmiyordu. Hadisler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kendilerini bu yola adamis muhaddislerin hafizalarinda muhafaza ediliyordu. Ancak bir zaman sonra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir takim insanlar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] menfaatlerini veya firkalarinin hakliligini ispatlamak vb. sebeblerden dolayi hadis uydurmaya baslayinca[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sahih hadislerin yazilarak tesbit edilmesi zarureti ortaya çikti. Bu durumu Sihab ez-Zuhri; "Dogu tarafindan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] duymadigimiz hadisler gelmeye baslamasaydi ne bir hadis yazar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ne de yazilmasina izin verirdim" sözüyle açikliga kavusturmaktadir.

Ömer b. Abdülaziz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] muhtemelen âlimlerle istisare ederek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadislerin tedvin edilmesini[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] valilerine gönderdigi talimatlarla resmen emretmisti. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] âlimlerin ölümleriyle ilmin ve hadislerin kaybolmasindan endise etmekteydi. Ilk olarak böyle bir ise girisip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Halifenin istegini yerine getiren[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Malik'in hocasi Sihab ez-Zûhrî olmustur. Fakat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ömer b. Abdulaziz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] arzuladigi tedvin isinin sonuçlarini göremeden vefat etmisti.
Mansur isbasina geçince[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o da Ömer b. Abdulaziz gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine ilminin toplanip tedvin edilerek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yaziyla muhafaza altina alinmasi için çalismalar yapilmasini istedi. Ancak o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] selefi Ömer b. Abdulaziz gibi bütün eyaletlerdeki ilimlerin derlenip toparlanmasini düsünmemis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sadece Medine'deki hadislerin ve fikhî görüslerin tedvinini istemisti. Mansur'un böyle bir ise girismesinin sebebi âlimlerin ölümleriyle ilmin zayi olmasi endisesinden kaynaklaniyordu. Onun düsüncesi tamamen idarî maksatlara yönelik olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ülkenin her tarafindaki mahkemeleri ve yargiyi birlestirerek tevhid-i kaza'yi gerçeklestirmek istiyordu. Imam Malik onun[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'nin ilmini tedvin etme istegini yerine getirdiginde ortaya Muvatta adli eseri çikmisti. Ancak Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mansûr'un[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ülkenin her tarafindaki insanlarin Muvatta'a uymalarini saglamak istegine kesin bir tavirla karsi çikmisti. Bu da gösteriyor ki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun Muvatta'i kaleme almasinin yegâne sebebi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mansur'un bu yoldaki arzusu degildir. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Medine'deki sahih hadisleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sahabe sözlerini ve Tabii'nin fetvalarindan tercih ettiklerini toplayarak onlarin unutulup gitmesini önlemek ve sonraki nesillere saglikli bir sekilde intikal etmesini saglamak istemistir. Mansûr'un istegi bu konuda ancak tesvik edici bir rol oynamis olabilir. Zira o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] daha sonra gelen Mehdi'nin ve Harun er-Resid'in[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Mansur'un istegine benzer taleplerini de ayni sekilde reddetmistir.
Imam Malik onlara söyle diyordu:

"Ashab-i kiram fer'î meselelerde ihtilâf ettiler ve onlar bu ihtilâflariyla birlikte her tarafa dagildilar. Herkes kendine göre isabetlidir. Ulemânin ihtilâfi ümmet için bir çesit rahmettir. Her biri kendince sahih olana uyuyor. Hepsi hidayet üzere olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sadece [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ'nin rizasini istemektedirler" (Ebu Zehra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 218).
Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hadisleri çok titiz bir tenkit süzgecinden geçirdikten sonra rivayet ederdi. Rivayet ettigi hadisleri sürekli arastirir; ravide bir kusur bulur veya hadis saz çikarsa onu hemen terkederdi. Muvatta'i ilk yazdiginda on bine yakin hadisi rivayet etmis olmasina ragmen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] her sene onu tetkik ederek bir kisim hadisleri çikarmis[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] neticede Muvatta oldukça küçülmüstü. Onun bu durumunu bazi ögrencileri söyle dile getirirlerdi; "Herkesin ilmi çogalip artiyor; Malik'in ilmi ise noksanlasip eksiliyor" (a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 221). Bu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun ilmi naklederken ne kadar titiz davrandigini göstermektedir.

Görüldügü gibi Muvatta'da bulunan hadisler çok sayida hadis arasindan süzülerek seçilmistir. Bu yüzden hadis tenkidcileri ondaki hadisleri istisnalar hariç sahih kabul etmektedirler.

Muvatta'i[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kütüb-i Sitte'nin altincisi olarak kabul edenlere göre derece itibariyla Sahihayn'dan sonra gelmektedir.
Ancak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir kisim muhaddisler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ondaki mürsel hadislerin ve Tabiin fetvalari ve fikhî görüslerin çoklugunu ileri sürerek Muvatta'in daha çok bir fikih kitabi oldugunu söylemislerdir (Sûphi es-Salih[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 99).
Imam Malik'in[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Peygamber (s.a.s)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ashab ve Tabiinden yaptigi rivayetlerin sayisi bin yedi yüz yirmi kadardir. Ibn Hacer[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muvatta'i sahih kabul eder. Ibn Hazm[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muvatta'daki bes yüz hadisin müsned[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üç yüz hadisin de mürsel oldugunu ve yetmis civarinida da Malik'in bizzat onlarla amel ermeye terketmis oldugu hadis âlimlerinin zayif olarak degerlendirdigi diger bazi hadislerin bulundugunu söylemektedir (Ebu Zehra[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 227).
Âlimler arasinda[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muvatta'daki hadislerin sihhat dereceleri hakkinda muhtelif görüslerin bulunmasina ragmen[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Malikîler Muvatta'in tamaminin sahih oldugunu kabul etmektedirler. Zira onlar Muvatta`daki mürsel[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mu'dal ve munkati' hadisleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] muttasil senetlere baglamak için gayret göstermisler; senedi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Malik'in rivayetinden muttasil olmayanlari da baska sika ravilerle muttasil olarak tesbit etmislerdir. Onlarin hiç bir yolla muttasil senet bulamadiklari hadisler sadece dört tanedir. Bu durum[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Malik'in mürsel[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mu'dal ve munkati[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] olarak naklettigi hadislerin baska tariklerle müsned olarak nakledildiklerini ve dolayisiyla Muvatta'in sahih hadis kitaplarindan biri oldugunu ortaya koymaktadir.

Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muvatta da bes yüz doksan kadar kimseden rivayet etmektedir. Ashabdan rivayet ettikleri[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yüz seksen besi erkek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yirmi üçü kadin olmak üzere iki yüz sekiz; Tabiinden olanlar ise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kirk sekiz kisidir.

Muvatta'i rivayet edenler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Malik'in talebeleri olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Kadi Iyad bunlarin altmis kisi olduklarini tesbit etmistir (a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 229).
Bu gün elde bulunan Muvatta biri Ebu Hanife'nin talebesi Imam Muhammed'in rivayeti[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] digeri de Malik'in talebesi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Endülüslü Yahya b. Leysî el-Berberî'nin rivayet ettikleri nüshalara göre basilmistir.

Muvatta[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Malikî fikhinin temel kaynagi olup[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Imam Malik'in fikihta takip ettigi usul ondaki tertipden açikça anlasilmaktadir. O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Muvatta'da fikhî bir konuyla alâkali hadisi alir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra Medineliler'in o konudaki uygulamalarina temas eder[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] pesinden de Tabiin ve diger fukahanin görüslerini zikreder. Eger bunlarda bir açiklama bulamazsa o zaman sahih olarak bildigi hadislerin ve sair fetvalarin isigi altinda kendi reyiyle ictihad eder[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] meseleyi çözüme kavustururdu. Imam Malik[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ayni zamanda hadis ravilerini arastirip[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlarin adalet[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hifz ve zabttaki durumlarini inceleyerek bir tedkik ve tenkit süzgecinden geçiren ilk kimse olma ünvanina da sahibtir (a.g.e.[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 2i9

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31