Şafii mezhebinde Cuma Namazi

tarafından G@RiP* 09.07.10 22:19

CUMA NAMAZI

Cuma Namazının Meşruiyeti

Cuma namazı şer'î bir ibadettir ve [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ'nın bu günün şeref ve faziletine nail olmaları için sadece bu ümmete verdiği ihsanlardan biridir. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:Bizler (ehl-i kitab'a nazaran) en son gelenleriz. Fakat kıyamet gününde en önde olanlarız. Şundan dolayı ki (bizden başka) kendilerine kitap verilen her ümmet bizden önce gelmiştir. Bize ise kitap[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlardan sonra verildi. Sonra [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ın bize farz kıldığı şu gün yok mu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] işte [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bizleri ona hidayet buyurdu. Bu bakımdan insanlar bunda bize tâbi olacaktır. Yahudiler(in ibadet) günü yarın (Cumartesi)[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hristiyanlarınki ise Pazar günüdür.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Cuma namazı hicretten kısa bir zaman önce Mekke'de farz kılınmıştır. Ancak müslümanlar Mekke'de güçsüz ve zayıf olduklarından ve Cuma'yı kılmak için de bir araya gelemediklerinden ötürü Cuma namazı kıhnamadı. Cuma namazı hicretten önce Medine'de ilk defa Esad b. Zurare tarafından kıldınlmıştır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Cuma Namazının Meşruiyetinin Delili

Cuma namazının meşru ve farz olduğuna şu ayet delâlet etmektedir:Ey iman edenler! Cuma günü namaza çağrıldığınız zaman hemen [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'ı anmaya (Cuma'yı kılmaya) koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.
(Cuma/9)
Cuma namazının meşruiyetine delâlet eden birçok hadîs vardır. Onlardan bazıları şunlardır. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Cuma namazı her müslümana hak ve vacibdir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Birtakım kimseler Cuma namazını terketmekten ya vazgeçerler yahut da [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onların kalplerini mühürler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra da onlar gafillerden olurlar.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Cuma'nin Meşruiyetinin Hikmeti

Cuma'nın meşruiyetinin birçok hikmet ve faydası vardır. Onları burada teker teker saymak mümkün değildir. Onların en önemlilerinden biri şudur: Aynı şehirde yaşayan bütün müslümanlar bir yerde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hafta'da bir gün (Cuma günü) bir araya gelip birlik ve beraberliklerini sağlayan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] rağbetlerini artıran[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aralarındaki bağı daha da güçlendiren bir nasihata kulak verirler. Bu onların arasındaki ülfiyeti de artırır. Böylece birbirlerini daha iyi tanırlar ve yardımlaşırlar. Bir hafta boyunca ortaya çıkan yeni meselelere dikkatleri çekilir ve halifeye bağlılıkları artar. Namazı ve hutbeyi halifenin eda etmesi en uygun olanıdır. Bu bakımdan Cuma hutbesinde bütün bu durumlar dikkate alındığı için Cuma namazı haftalık bir kongre sayılır. Orada bütün müslümanlar eşit olarak başkomutanlarının arkasında olurlar. Başkomutan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onlara imamlık yapıp hutbe okuyan kişi tarafından temsil edilir. Bunun için şeriat sahibi Cuma'ya gitmeyi teşvik etmiş ve insanları Cuma'yı terketmekten nehyederek Cuma hususunda gevşek davranmayı yasaklamıştır. Bu söylediklerimizin bir kısmı dahaönce geçmişti. Bir kısmı da ileride tekrar gelecektir. Burada şu hadîs bizim için yeterlidir.
Kim üç Cuma'yı gevşeklik edip terkederse [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun kalbini mühürler.

Cuma'nın Farz Olmasının Şartları

Cuma namazı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] aşağıdaki şartların kendisinde bulunduğu herkese farz'dır. .1. Müslüman olmak.
Kâfirden Cuma'ya katılması istenmez. Çünkü kâfir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ibadetlerden önce ibadetlerin esası olan İslâm olmak ile mükelleftir. Ancak [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ ahi-rette Cuma'dan ötürü (esas itibariyle mükellef olduğu halde kılmadığı için) kâfiri cezalandırır.
2. Baliğ olmak.
Çocuk mükellef olmadığından ötürü Cuma namazına gitmesi vacib
değildir.
3. Akıllı olmak.
Çünkü deli mükellef değildir.
4. Hür olmak
Köleye Cuma namazı farz değildir. Çünkü köle efendisinin hakkı ile meşguldür. Bu durum Cuma'nın köleye vacib olmasına engeldir.
5. Erkek olmak
Cuma namazı kadınlara farz değildir. Çünkü kadınlar çocuklarla ve ev işleriyle meşgul olmak durumundadırlar. Bu durumda kadınların[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] özel bir vakitte özel bir yerde bulunmaları onlar için meşakkatli olacağından[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazı onlara farz kılınmamıştır.
6. Sıhhatli olmak.
Mescide gitmekle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bir yerde oturmakla veya namazı beklemekle rahatsız olan bir kişiye Cuma namazı vacib değildir. Cuma namazına gittiği takdirde kişinin hastalığı artacaksa veya hastalığı geç iyileşecekse yine Cuma'ya gitmesi vacib değildir. Hastaya bakan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hizmet eden kimse de hasta gibidir. Ona da Cuma namazı vacib değildir. Çünkü hastaya bakan kişi Cuma'ya gittiği zaman hastanın ihtiyaçları ile ilgilenecek kimse kalmaz. Hastabakıcının[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hastanın akrabası olup olmaması hükmü değiştirmez. Böyle bir kimseye[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yerine bakacak kimse olmadığı takdirde Cuma namazı vacib değildir.
7. Cuma namazının kılındığı yerde ikâmet etmek.
.Kısa dahi olsa sefere çıkmış bir kişiye[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yolculuğu Cuma gününün fecrinden önce başlamışsa -ikâmet ettiği yere normal havalarda ezan sesi de yetişmiyorsa- Cuma namazı farz olmaz. Ezan sesi duyulacak kadar Cuma kılınan yere yakın ise Cuma namazı farz olur.
İçinde özürsüz 40 kişinin ikâmet etmediği[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bu nedenle de Cuma namazının sahih olmadığı bir yeri mekân edinen kimseye de Cuma namazı farz değildir. Ancak Cuma kılınan bir yerde okunan ezan sesinin normal şartlarda oraya yetişmemesi şartıyla böyledir.
Hz. Peygarnber'in şu hadîsleri bu şartlara delâlet etmektedir:
Âzad edilmemiş köle[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kadın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] çocuk ve hasta olanlardan başka her t müslümana cemaatle Cuma kılmak hak olan bir vacibdir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Kim [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'a ve ahiret gününe iman ediyorsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ona -kadın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yolcu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] köle ve hasta müstesna- Cuma namazı farzdır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
SU Ezanı işiten her müslümana Cuma namazı farzdır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Cuma'nin Sahih Olmasının Şartları

Yukarıda saydığımız yedi şartın kendisinde bulunduğu her müslümana Cuma namazı vacib'dir. Ancak Cuma'nın sahih olması için dört şartın daha bulunması gerekir:1. Cuma namazı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] merkezî bir alanda kılınmalıdır.
Bu alan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ister bir beldenin binaları arasında olsun[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ister kendilerine Cuma farz olan 40 kişinin oturduğu bir köyün ortasında olsun farketmez. Beldeden maksat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kadı'sı (hâkimi) ve idarecisi olan[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] içinde alışveriş için çarşı ve pazar bulunan yerdir. Köyden maksat ise kadı'sı (hâkimi) ve idarecisi bulunmayan yerlerdir. Bu bakımdan sahrada ve çadırlar arasında Cuma namazı sahih olmaz. İçinde Cuma'nın kendilerine farz olduğu 40 kişinin bulunmadığı bir yerde de sahih olmaz. Eğer yakın bir beldeden okunan ezan sesi işitiliyorsa oraya gidilip Cuma namazının kılınması farz olur. Cuma kılınan yerden ezan sesini işitmiyorlarsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazı onların üzerinden sakıt olur. Nitekim bunu Cuma'nın vacib olmasının şartları bahsinde zikretmiştik.
Bu şartın delili[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Peygamber ve raşid halifeler döneminde Cuma namazının sadece böyle yerlerde kılınmış olmasıdır. Arap kabileleri Medine'nin etrafında oldukları halde oralarda Cuma namazı kılınmıyordu. Hz. Peygamber onlara çadırların arasında Cuma namazını kılmalarını söylememiştir.
2. Cuma namazı kılacakların sayısı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma'nın kendilerine farz olduğu 40 kişiden az olmamalıdır; yani erkek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] baliğ[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mukim ve hür olan 40 kişi bulunmalıdır ki Cuma sahih olsun.
Cabir'den şöyle rivayet edilmiştir: 'Sünnet'e göre her 40 kişiye ve 40 kişiden fazla olanlara Cuma vardır'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Ka'b b. Mâlik şöyle demiştir: 'İlk defa Cuma namazı kıldıran Esad b. Zurare idi ve o gün Cuma'ya katılanlar 40 kişiydiler'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
3. Cuma namazı öğle vaktinde kılınmalıdır.
. Öğle vaktinden Cuma namazı yetişemeyecek kadar bir zaman kalmışsa öğle namazı kılmak vacib olur. Eğer Cuma namazına başlanır ve Cuma namazı devam ederken öğle vakti çıkarsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazını
hemen öğle namazına çevirmek ve dört rekât olarak kılmak gerekir Bunun delili Hz. Peygamber'in böyle yapmış olmasıdır.
Enes b. Mâlik şöyle rivayet ediyor: 'Hz. Peygamber[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazını güneş batıya doğru kaydığında (zeval vaktinde) kılıyordu'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Seleme b. Ekvâ şöyle rivayet etmiştir: 'Hz. Peygamber ile birlikte güneş (ortadan batıya) meylettiği zaman Cuma namazını kılardık. Sonra dönüp giderken gölge yerleri araştırırdık[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Sehl b. Sa'd şöyle diyor: 'Hz. Peygamber zamanında biz Cuma'yı kılmadan ne kaylûle uykusuna yatar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ne de yemeğimizi yerdik'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
4. Aynı şehirde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mümkün olduğu takdirde bir yerde Cuma namazı kılınmalıdır.
Cuma namazını birkaç yerde kılmak uygun değildir. Hatta eğer mümkünse bir yerde kılmak vacib'dir. Eğer halk çok olur da bir yere sığmazlarsa ihtiyaca göre iki[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üç veya dört yerde kılınabilir. İhtiyaç olmadığı halde aynı şehirde birkaç yerde Cuma namazı kılınırsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bunlardan sadece ilk kılmanı sahih olur. Önce kılınmaktan maksat[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] başlangıçtır. İlk tekbir Önce hangi mescidde alınmışsa oradaki Cuma sahihtir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] diğerleri ise ayrı yerlerde kılındığı için sahih değildir. Bu nedenle onun yerine öğle namazı kılmaları gerekir. Eğer Cuma'nın[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hangi mescidde daha önce başladığı bilinmiyorsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] kılınan bütün Cuma'lar fasid olur. Vakit müsaitse ilk tekbir alınan yerde yeniden kılınması gerekir. Aksi takdirde tümü bu eksik ve fasid olan namazı yerine getirmek için öğle namazı kılmalıdır.
Bu şartın delili[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazının Hz. Peygamber[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] raşid halifeler ve tâbiûn devrinde ayrı yerlerde kılınmamış olmasıdır. Namaz şehirde sadece el-Mescid'ul-Camii denilen büyük mescidde kılınırken[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] diğer mescidlerde ise sadece vakit namazları kılınırdı.
Hz. Aişe şöyle demiştir: 'İnsanlar Hz. Peygamber zamanında Medine' ye yakın menzillerden ve Medine etrafındaki köylerden gelerek Cuma namazında nöbetleşe hazır bulunurlardı'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İbn Abbas şöyle demiştir: 'Hz. Peygamber'in mescidi dışında ilk Cuma namazı Bahreyn'de Cuvasî adlı yerde Abdulkays mescidinde kılınmıştır'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Cuma'yı bir tek yerde kılma şartının hikmeti[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] müslümanların birlik ve beraberliğini pekiştirmeye daha uygun olmasıdır. İhtiyaç olmaksızın Cuma namazını ayrı yerlerde kılmak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] müslümanlar arasında ayrılık ve nifak tohumları ekebilir.

Cuma Namazının Farzları

Cuma namazının iki farzı vardır. Bunlar Cuma namazının esasını teşkil ederler. Birinci farzı iki hutbe okumak[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ikinci farzı ise cemaatle birlikte iki rekât namaz kılmaktır.

Hutbelerin Şartları

1.Hatib[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eğer mümkünse hutbeyi ayakta okumalıdır.
İki hutbeyi birbirinden ayırmak için hutbelerin arasında oturmalıdır. Bunun delili[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cabir b. Semure'nin şu rivayetidir: 'Hz. Peygamber hutbeleri ayakta okur ve aralarında otururdu'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
İbn Ömer şöyle rivayet ediyor: 'Hz. Peygamber birinci hutbeyi ayakta okuduktan sonra oturur[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra kalkar sizin şu anda yaptığınız gibi ikinci hutbeyi okurdu'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
2. Hutbe namazdan önce okunmalıdır.
Bu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazı hakkında varid olan hadîslerden anlaşıldığı üzere Hz. Peygamber'in fiiline tâbi olmak içindir.
3. Hatib[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] küçük ve büyük hadesten temiz olmalıdır.
Elbisesinde[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] bedeninde ve mekânında affedilmeyecek bir necaset bulunmamalı ve setr-i avrete riayet etmelidir. Zira hutbe de namaz gibidir. Hutbeler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öğle namazının farzının iki rekâtının karşılığıdır. Namazda şart olan taharet ve benzeri şeyler hutbelerde de şarttır.

4. Hutbeler Arapça okunmalıdır.
Cemaat Arapça bilmese bile hatib hutbeleri Arapça okumalıdır. Eğer orada Arapça öğrenecek kadar bir zaman geçtiği halde Arapça bilen kimse yoksa hepsi günahkâr olur ve Cuma'Ian makbul olmaz. Dolayısıyla öğle namazı kılmaları gerekir. Fakat Arapça öğrenecek kadar bir zaman geçmemişse[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] hutbe tercüme edilir ve Cuma namazları sahih olur.
.5. Hutbeler peşpeşe okunmalıdır.
Birinci ve ikinci hutbe arasında fazla bir fasıla olmaması gerektiği gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ikinci hutbe ile namaz arasında da fazla bir fasıla olmamalıdır. Birinci hutbe ile ikinci hutbe arasına veya ikinci hutbe ile namaz arasına örfen uzun sayılan bir fasıla girerse hutbe sahih olmaz. Bu durumda mümkünse hutbe yeniden okunmalıdır. Aksi takdirde Cuma namazı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öğle namazına dönüşür.
6. Her iki hutbe de Cuma namazının kendileriyle sahih olduğu 40 kişi tarafından dinlenmelidir.
Hutbelerin Rükûnları

1.Hangi siga ile olursa olsun -elhamdülillah[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eş-şukru lillah gibi-[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'a hamdetmek.
2. Hangi siga ile olursa olsun Hz. Peygamber'e salâvat getirmek.
Bu salât [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]umme sallı ala Muhammed ve ala âl-i Muhammed veya [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]umme sallı alâ nebiyyi ve alâ âlihi veya [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]umme saîli alâ rasûli ve alâ âlihi gibi sığalarla yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken bir şart vardır ki o da Hz. Peygamber'in isminin sarih olarak zikredilmesidir. en-Nebî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] er-Rasûl ve Muhammed gibi kelimelerle Hz. Peygamber'in ismi sarih olarak zikredilmelidir. Açık isim yerine zamir yeterli olmaz. Meselâ onun mânâsına gelen huve zamirinin kullanılması yeterli değildir.

3. [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'tan sakınmayı tavsiye etmek
Hangi lafız ile olursa olsun -ittekuîlah gibi- takva ([Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]'tan sakınılması) tavsiye edilmelidir. Bu üç rükün[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] her iki hutbede de rükündür. Bunlar olmadan hutbe olmaz.
4. İki hutbenin bîrinde bir ayet okumak.
Okunan ayet[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mânâsı anlaşılan bir ayet olmalıdır. Mukatta harfleri denilen ve sûre başlarında olan elif[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] lam[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] mim[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yasin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tahâ gibi ayetlerden birinin okunması yeterli olmaz.
5. İkinci hutbede mü'minlere dua etmek.
Örfen dua sayılan -[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ummağfirli mü'minîne[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]ummağfirîi müslimine gibi- her dua yeterli olur.
Cuma namazının ikinci farzının 'cemaatle iki rekat namaz kılmak' olduğu daha önce söylenmişti. Nitekim Hz. Ömer'den şöyle rivayet edilmiştir: 'Cuma namazı iki rekâttır'.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Daha önce de naklettiğimiz bir hadîste Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Her müslümana cemaatle Cuma namazı kılmak haktır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] vacibdir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Cuma namazının bir rekâtına yetişen kimsenin Cuması sahihtir. Curna'ya yetişemediği takdirde Cuma namazı[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] öğle namazına dönüşür.
İmam'a uyan cemaatin[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazına ehil olan 40 kişiden az olmaması vacıb'dir. İkinci rekatta imam'a yetişen kimsenin Cuması sahihtir. İmam selâm verdikten sonra kalkıp ikinci rekâtı kılarak Cuma namazını tamamlar. İmam ikinci rekâtın rükûundan kalktıktan sonra imam'a yetişen kimse[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma'ya yetişememiş sayılır. İmam selâm verdikten sonra kalkıp dört rekât öğle namazı kılması gerekir.
Cemaat Cuma im----- uyup imam ile beraber bir rekât kılar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra herhangibir sebepten ötürü cemaatin tümü veya bir kısmı imam'dan ayrılıp namazlarını tek başlarına tamamlarlarsa Cuma'Ian sahih olur. Herhangibir sebepten ötürü birinci rekât bitmeden önce imam'dan ayrıhrlarsa Cuma namazları sahih olmaz ve Cuma namazı öğle namazına dönüşür. Bunun delili[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Hz. Peygamber'in şu hadîsidir:
Kim Cuma namazından veya diğer namazlardan bir rekâta yetişirse ona ikinci bir rekât eklesin. Böylece namazı tamamlasın.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Cuma Namazının Âdabı

Cuma gününün ve Cuma namazının sünnet olan birtakım âdabı vardır ki onlara itibar edip ihtimam göstermek gerekir. Onları şöyle sıralayabiliriz:1. Yıkanmak
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Herhangibiriniz Cuma namazına gitmek istediğinde yıkansın![Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Buradaki emir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] vücub için değil[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] istihbab içindir. Çünkü başka bir hadîste şöyle buyurulmuştur:
Kim Cuma namazı için abdest alırsa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] o[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sünnet'e yapışmış demektir. Sünnet'e yapışmak ise ne güzeldir! Kim de yıkanırsa bu daha efdaldır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
2. Vücudu kir ve kötü kokulardan temizlemek[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] saç ve sakalı yağlayıp güzel koku sürünmek.
Bu[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma'ya gelenleri rahatsız etmemek içindir. Böyle yapan kimseye herkes yakınlık duyar ve onunla oturup kalkmaktan hoşlanırlar. Halka eziyet verecek kötü kokulu birşey yiyen kimseye[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma namazını terketme ruhsatı verildiğini daha önce söylemiştik. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Bir kişi Cuma günü yıkandığı halde elinden geldiği kadar temizlenir[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] saç ve sakalını yağlayıp vücuduna güzel koku sürerek Cuma'ya gitmek üzere evinden çıkar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] yavaş yavaş yürüyüp mescide gider ve mescidde kimseyi rahatsız etmeden nasip olduğu kadar namaz kılar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra susup hutbeyi dinlerse iki Cuma arasındaki bütün günahları bağışlanır.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
3. En güzel elbiseyi giymek.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Kim Cuma günü yıkanır[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] en güzel elbiselerini giyerse[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] eğer varsa vücuduna güzel koku sürüp sonra mescide gider ve hiç kimsenin üzerinden atlayıp rahatsız etmeden yavaş yavaş yürür[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] sonra yapabildiği kadar ibadet edip imam'ı beklerse iki Cuma arasındaki günahları bağışlanır.1
Cuma günü beyaz elbise giymek en efdalidir. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Beyaz elbiselerinizi giyin. Çünkü beyaz elbise[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] elbiselerinizin en hayırlısıdır. Ölülerinizi de beyaz ile kefenleyin.2
4. Tırnakları kesip bıyıkları kısaltmak.
Hz. Peygamber'in Cuma günü tırnaklarını kesip bıyıklarını kısalttığı rivayet edilmiştir.3
5. Mescide erken gitmek.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Kim Cuma günü cünüplükten yıkanır gibi yıkandıktan sonra (ilk sa-a"tte Cuma namazına) giderse bir deve kurban etmiş gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ikinci saatte giderse bir sığır kurban etmiş gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] üçüncü saatte giderse boynuzlu bir koç kurban etmiş gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] dördüncü saatte giderse bir tavuk sadaka vermiş gibi[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] beşinci saatte giderse bir yumurta tasadduk etmiş gibi
İmam Ahmed[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] 111/81 ve başka muhaddisler Tİrmizî/994 ve başka muhaddisler Bezzar[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Müsned
(sevaba nail) olur. İmam hutbeye çıktığında melekler hazır olup . zikri (hutbeyi) dinlerler.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
6. Mescide girince iki rekât'namaz kılmak. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Herhangibiriniz imam (minbere) çıkmış iken mescide gelecek olursa hemen iki rekât namaz kılsın.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Ancak hatib hutbenin sonuna gelmemişse kılmalıdır. Eğer hutbenin sonu gelmişse[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] imam'ın farz namaza kalkmasını beklemelidir. Mescide girildiğinde iki rekât namaz kılmadan oturulursa artık namaz kılınmaz. Oturduktan sonra kalkıp kılınan namaz sahih olmaz. Bu durumda oturup hutbeyi dinlemek ve farz namazı beklemek gerekir.
7. Hutbeleri dinlemek için susmak. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Cuma günü imam hutbe irad ederken arkadaşına sus (dinle) desen (bile) lüzumsuz bir söz söylemiş olursun.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Hz. Ali'den şöyle rivayet edilmiştir:
Kim uygun olmayan bir söz söylerse[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] onun o Cuma'dan bir ecri yoktur.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Cuma Gününün Umumi Âdabı

Cuma günü haftanın en hayırlı günüdür. Cuma gününün birtakım sünnet ve edepleri vardır ki her müslümamn onları bilmesi ve mümkün olduğu kadar tatbik etmesi uygun olur. Onların en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:a. Cuma günü ve gecesinde Kehf sûresini okumak sünnet'tir. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Kim Cuma günü Kehf sûresini okursa[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] iki Cuma arasındaki zaman onun için nûrlandırıhr.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
b. Cuma günü ve gecesinde çok dua etmek. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Cuma gününde bir saat vardır ki müslim bir kul namazını o saate rastgetirip [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Teâlâ'dan birşey dilediğinde [Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ona dilediğini verir.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
c. Cuma günü ve gecesinde Hz. Peygamber'e çok salâvat getirmek.
Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
Sizin en faziletli gününüz[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Cuma günüdür. O günde bana çok salâvat getirin. Çünkü o günde getirdiğiniz salâvatlar bana arz olunur.[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/836; Müslim/855[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ebu Hüreyre'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1069 ve başka muhaddisler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ka'b b. Mâlik'ten)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1067 (Tank b. Şihab'dan)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Müslim/865 ve başka muhaddisler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ebu Hüreyre ve İbn Ömer'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1067

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Dârekutnî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] n/3 ve başka muhaddisler

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1056

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Beyhakî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] î/177

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/862

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/3935; Müslim/860

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/897; Müslim/859

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/860; Müslim/847

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/852

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Müslim

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buhari/873; Müslim/86l

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Neseî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] III/lll

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Neseî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] Ibn Mâce ve Dârekutnî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ibn Ömer'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/387; Müslim/844

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Tirmizî

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]BuharV843[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Selman-ı Farisî'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/841; Müslim/850[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ebu Hüreyre'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Müslim/875[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Câbir b. Abdullah'tan)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/892; Müslim/851 ve başka muhaddisler[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ebu Hüreyre'den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1051

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Neseî[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] (Ebu Said e!-Hudr?den)

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Buharî/893; Müslim/852. (Ravi Kuteybe kendi rivayetinde şunu ziyade etmiştir: "O[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] saatin kısa olduğunu anlatmak için eliyle (baş parmağını orta ve isimsiz parmaklarının iç tarafına basarak) İşaret etti").

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Ebu Dâvud/1047; diğerleri (.sahih olmayan senedlerle)

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30