AMeL-i SaLiH

tarafından **RıZa BeRKaN** 19.05.10 13:09

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Canlılardan kast ve niyet ile sadır olan tüm fiillere “amel” adı verilir. Amel, fiilden daha özel bir anlam ifade eder. Bu da kasıttır. Niyetsiz ve kasıtsız davranışlara “fiil”, irade sonucu bir hedef ve amaca yönelik yapılan işe ve fiile de “amel” denir. Bir fiilin amel olabilmesi ise niyete yönelik iradî ve kasdî bir fiil olması şarttır. Bu da insanın fiillerinde olur. Bunun için insanın iradesi ile işlediği hayırlı ve şerli fiillerin tümüne amel denir. İnsanın amelleri ise sonuçlarına göre değerlendirilir. Sonucu iyi ise buna “Amel-i Sâlih” denir. Sonucu kötü ise buna da “Amel-i tâlih” adı verilmektedir.

Dine göre amel, emir ve yasağa konu olan, sonucunda ceza ve mükâfatı gerektiren fiil ve davranıştır. Dine göre her azanın bir ameli vardır ve amel kalbi ve dili, yani niyeti ve sözleri içine alacak kadar geniş bir çerçevede ele alınmıştır. “Ameller niyetlere göredir” (Buhari, Bed’ul-Vahy, 1) ve “niyet kalbin amelidir.” Hayırlı ve güzel iş ve davranışlar anlamındaki amel-i salih terimi din dilinde “Emir dairesinde hareket etmek ve hayır kazanmaktır.” (Kastamonu Lâhikası, 2006, s.204) Adalet ve ihsan salih amel anlamındadır.

Yüce Allah Kur’ân-ı Kerimde “Güzel sözler ve kelimeler amel-i salihtir ve Allah’a yükselir” (Fatır, 35:10) buyurarak sözlü fiilleri, “Allah’a çağıran güzel öğütleri” (Fatır, 41:33) salih amel olarak nitelemiştir. İnsanı “kim daha güzel amel işleyecek diye denemek için yaratmış ve dünyaya göndermiştir.” (Mülk,67:2) Ahirette herkesi ameline göre hesaba çekerek yargılayacaktır.(Tövbe, 9:94, 105; Yasin, 36:54) “Zerre kadar hayırlı amel işleyen onun karşılığını, zerre kadar şerli amel işleyen de onun karşılığını görecektir.” (Zilzâl, 99:7-8)

Yüce Allah bilgisizce veya şeytana uyarak günah olan şerli amelleri işleyen ve sonra da pişman olarak tövbe edenleri affederek günahlarını bağışlarken, kötü amellerini ömürlerinin sonuna kadar devam ettiren ve ölüm gelip çatınca da ‘ben artık vazgeçiyorum ve tövbe ediyorum’ diyenin günahlarını affetmez ve tövbelerini kabul etmez. (Nisa, 4:17-18)

Ameller farz, vâcip, sünnet, mübah, mekruh ve haram gibi kısımlara ayrılır. Dolayısıyle tüm ameller uhrevî mesuliyeti gerektirecek şekilde bir kategoriye girer. Mübah olan ameller herhangi bir ceza ve mükafatı gerektirmezken “niyet ile ve peygamberin sünnetine uymakla” ibadet şeklini alır ve uhrevi mükafatı netice verir. Peygamberimiz (sav) “Manasız işleri terk etmenin müslümanın amelini güzelleştireceğini” (Tirmizi, Zühd, 11) ifade etmiştir. Haramların ve helallerin Kur’ân-ı Kerimde açıkça belirtildiğine dikkatimizi çeken peygamberimiz (sav) asıl insanı bilmeyerek tehlikeye atan durumların bu ikisi arasında bulunan “şüpheli şeyler” olduğunu, bunun için “şüpheli şeylerden kaçmakla kişinin dinini koruyabileceğini” belirtmiştir. (Buhari, İman, 39; Müslim, Müsâkât, 107-108)

Yüce Allah insanları diledikleri şekilde amel işlemekte serbest ve hür bırakmıştır. (Fussılet, 41:40) Ancak “kim hayırlı amel işlerse kendi lehine, şer işlerse kendi aleyhine” hareket etmiş olur (Câsiye, 45:15) ve insan kendi fiilleri ile kendi sonucunu hazırlar. “İman edip salih amel işleyenlerin varacakları yer ise cennettir ve orası ne güzel bir yerdir.” (Ra’d, 13:29)

Peygamberimiz (sav) “Ameller niyetlere göredir” buyurmuşlardır. Bunun için kişi hayırlı bir ameli işlemeye niyet eder de işleyemezse sevap kazanırken, şerli bir ameli yapmaya niyet eder de bundan vazgeçerse yine sevap kazanır. Şayet hayırlı ameli işlerse niyetindeki ihlas ve samimiyete göre yedi yüz misli sevap kazanırken, şerli ve günah olan bir ameli işlediği zaman kendisine sadece bir günah yazılır. (Buhari, Rikak, 31; Müslim; İman, 203-207) Bu Allah'ın kullarını lütfu, ihsanı ve fazlıdır. Böylece kulun sevapları yüzer yüzer artarken, günahları birer birer çoğalır.

İman kalbin ve aklın amelidir. İnsanın kalbi onun kumandanıdır. Kalp neye niyet ederse beden o niyete göre hareket eder. Bu sebeple peygamberimiz (sav) “İnsan bedeninde bir et parçası vardır. O salih olursa insan salih olur, o bozuk olursa insan da bozuk olur. O et parçası kalptir” buyurarak insanın düşünce ve niyetinin davranışlarını etkileyerek yönlendireceğine dikkatimizi çekmiştir.(Buhari, İman, 39; Müslim, Müsakât, 107)

Ameller insanın niyetini ve takvasını, yani Allah korkusunu gösteren delillerdir. Yüce Allah bu delillere dayanarak kulunu cezalandırır veya mükâfatlandırır. Bunun için yüce Allah “Kesmiş olduğunuz kurbanların kanları ve etleri Allah’a ulaşacak değildir; ancak buna sebep olan takvanız Allah’a ulaşır” (Hac, 22:37) buyurarak Allah'ın kalpteki niyet ve samimiyete, Allah korkusuna değer verdiğini ifade etmiştir.

Bütün bunlarla beraber insanın amelinin Allah katında makbuliyeti imana bağlıdır. İman olmazsa yapılan hayırlı amellerin tümü boşa gider. Ahirette hiçbir mükâfat ve fayda sağlamaz. (Bakara, 2:217; Mâide, 5:53; En’âm, 6:88) Bunun için imanı muhafaza etmek, imanı takviye etmek ve imanı tekamül ettirmek amelden daha önemlidir.

M. Ali KAYA

tarafından **belinay** 20.05.10 13:39

[Resimleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Allahım bizleri salihler zümresiyle haşreyle
amin

Andolsun zamana ki, insan gerçekten ziyan içindedir. Ancak, iman edip de
sâlih ameller işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler, birbirlerine sabrı
tavsiye edenler başka (Onlar ziyanda değillerdir). ASR SURESİ

İman edip
salih ameller işleyenler, işte öyleleri de cennet ehlidirler ve orada ebedî
kalıcıdırlar.2/82
İman edip salih ameller işliyenleri ise, altlarından
ırmaklar akan cennetlere koyacağız. Orada ebedî olarak kalacaklar.4/57
Erkek
veya kadın, kim mümin olur da güzel amellerden işlerse, işte onlar cennete
girerler. Zerre kadar da haksızlığa uğratılmazlar.4/124

Allah, iman
edenlere ve salih amel işleyenlere şöyle vaad etmiştir: Onlar için mağfiret ve
büyük bir mükafat vardır.5/9

İman edip salih amel işleyenler, Allah'tan
korktukları, imanlarında sebat ettikleri, salih amel işlemeye devam ettikleri,
sonra Allah'tan sakındıkları, imanlarından ayrılmadıkları, yine Allah'tan
korktukları ve iyilikte bulundukları müddetçe, daha önce yediklerinden dolayı
kendilerine bir günah yoktur. Allah iyilikte bulunanları sever.5/93
Onlar
için Rableri katında selâmet yurdu vardır. Yaptıkları iyi amellerden dolayı,
Allah onların dostudur.6/127
İman edenler ve iyi amellerde bulunanlar -ki biz
hiç kimseye gücünün üstünde bir şey teklif etmeyiz işte onlar cennet ehlidir ve
orada ebedî olarak kalacaklardır.7/42

Hiç şüphesiz iman edip salih
ameller işleyenleri, imanlarından dolayı Rableri hidayete erdirir. Naîm
cennetlerinde altlarından ırmaklar akar durur.10/9

İyi iş, güzel Salih
amel yapanlara daha güzeli ve daha fazlasıyla karşılık vardır. Yüzlerine ne kara
bulaşır, ne de aşağılanırlar. Cennet ehli işte bunlardır. Orada ebedî
kalacaklardır.10/26
Fakat iman edip salih amel işleyenler ve Rablerine karşı
edepli olanlar, güvenen ve itaat edenler var ya, işte bunlar da cennet
ehlidirler. Onlar orada ebedi kalırlar.11/23
Onlar ki, iman etmişler ve salih
ameller işlemişlerdir, ne mutlu onlara, varacakları yer de ne
güzeldir!13/29
İman edip salih ameller işleyenler ise, Rablerinin izniyle
içinde sürekli kalacakları ve altından ırmaklar akan cennetlere konulurlar.
Oradaki dirlik temennileri "selâm!"dır.14/23
Kötülüklerden sakınanlara:
"Rabbiniz ne indirdi?" denilince: "Hayır indirdi" derler. Bu dünyada güzel amel
işleyenlere güzel bir mükafat var. Elbette ahiret yurdu ise daha hayırlıdır.
Allah'tan korkanların yurdu ne güzeldir!16/30
Erkekten ve dişiden, mümin
olarak kim iyi amel işlerse muhakkak onu güzel bir hayat ile yaşatacağız ve
yapmakta oldukları amellerin daha güzeliyle mükafatlarını elbette
vereceğiz.16/97

Şüphesiz ki bu Kur'ân, insanları en doğru ve en sağlam
yola iletir ve salih amel işleyen müminlere büyük bir ecir olduğunu
müjdeler.17/9

Biz yeryüzündeki şeyleri kendisine süs olsun diye yarattık
ki, insanların hangisinin daha güzel amel edeceğini deneyelim.18/7
Mal ve
oğullar, dünya hayatının süsüdür. Bakî kalacak olan iyi ameller ise, Rabbinin
katında, sevabca da hayırlıdır, ümid yönünden de daha
hayırlıdır.18/46

İman edip salih ameller işleyenlere gelince, onlar için
Firdevs cennetleri konak olmuştur.18/107
Fakat tevbe edip iman eden ve salih
amel işleyen bunun dışındadır. Bunlar cennete girecekler ve hiçbir haksızlığa
uğratılmayacaklardır.19/60

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

AMeL-i SaLiH

AMeL-i SaLiH

Geri: AMeL-i SaLiH