ŞUF'A

Bir fıkıh kavramı olan şuf'a, satılan bir mülkü, satın alana kaça mal oldu ise, o miktar karşılığında mülkiyetine geçirme yetkisi veren bir haktır. Buna göre bir şahıs bir akârını, şuf'a hakkı bulunmayan birisine satsa, şuf'a hakkına sahip üçüncü şahıs, satım bedelini ve diğer masrafları ödeyerek akârı cebren satın alabilir. Hak sahibine şefî', satılan mala da meşfû' denir. Şuf'a hakkı şefî'e mülkiyeti zorla alma hakkı vermenin yanında, akârın maliki ya da müşterisine, bu akârı bedeli karşılığında şuf'a hakkı sahibine teslim etme mükellefiyeti de yükler.

Şuf'a hakkı yalnızca akârlarda söz konusudur; mülk akâr dışındaki mallar şüf'a hakkına konu olmaz. Bir akârda şuf'a hakkının doğmasının sebepleri, malda ortaklık, irtifak haklarında ortaklık, bitişik komşuluk şeklinde sıralanabilir. Farklı gruplardan şuf'a hakkına sahip kişiler bir arada bulunması halinde, öncelikle ortak olanın hakkıdır. Bundan sonra irtifak haklarında ortak olanlar, daha sonra da bitişik komşular hak sahibidirler. Şuf'a hakkının doğması için, akârın bir bedel karşılığında sahibinin mülkiyetinden çıkmış olması, şuf'a hakkı sahibi kişinin satışa rıza göstermiş olmaması gerekir. (İ.P.)