SABÛR

Birini bir şeyden alıkoymak, hapsetmek, tutmak, dayanmak, kefil olmak, kefil vermek anlamlarındaki "s-b-r" kökünden türeyen ve "sâbir" kelimesinin mübalağalı şekli olan sabûr, çok sabırlı demektir. Allah'ın sıfatlarından biridir. Bu sıfat, Tirmizî'nin el-esmâü'l-hüsnâ ile ilgili rivâyetinde geçmiştir (Deavat, 83).

Allah'ın çok sabırlı olması; yarattığı, terbiye edip yetiştirdiği, rızık verdiği kullarının isyanlarına, itaatsizliklerine karşı aceleci olmaması, hallerini düzeltmeleri için onlara fırsat ve mühlet vermesidir. Bu O'nun, vedûd (kullarını çok seven), gafûr (çok bağışlayan) ve rahmân (çok merhametli) olmasının sonucudur. Allah mühlet verir, ancak ihmal etmez. Suç işlemekte ve isyan etmekte ısrarlı olanları cezalandırır. Şu âyetler bu gerçeğin ifadesidir: "Rabbin çok bağışlayandır, merhamet sahibidir. Eğer onları (zâlimleri) hemen cezalandıracak olsaydı onlara ceza vermekte acele ederdi. Fakat onlar için vadedilen bir zaman vardır ki ondan (kaçıp) sığınacak bir yer bulamayacaklardır." (Kehf, 18/58); "Eğer Allah yaptıkları yüzünden insanları (hemen) cezalandırsaydı, yeryüzünde hiçbir canlı bırakmazdı. Fakat Allah, onları belirtilmiş bir süreye kadar erteliyor. Süreleri geldiği zaman Allah kullarını görmektedir. (Onları yaptıkları işlere göre cezalandıracaktır.)" (Fâtır, 35/45); "Nice ülke var ki zulmederken ona biraz mühlet vermişiz, sonra onu yakalamışızdır..." (Hac, 22/48)

Allah çok sabırlı olup aceleci olmadığı gibi peygamber ve müminlere de böyle olmalarını emretmiştir (Ahkâf, 46/35; Nahl, 16/96). (İ.K.)