LİÂN

Sözlükte "lânetleşme, birbirine lânet etme" gibi anlamlara gelen liân, bir fıkıh terimi olarak, karısının zina ettiğini veya çocuğunun kendine ait olmadığını iddia eden ve bu iddiasını gerektiği şekilde ispat edemeyen koca ile karısının, mahkeme huzurunda özel bir şekilde yemin ve lânetleşmeleri üzerine hakim tarafından evliliklerine son verilmesini ifade eder.

Kur'ân-ı Kerim'de, Nûr sûresinde düzenlenen liânın yapılış şekli şöyledir (Nûr, 24/6-9): Eşinin zina ettiğini veya çocuğunun kendisine ait olmadığını iddia eden ve bu konuda şahitleri bulunmayan koca, hakim huzurunda dört defa Allah'ı şahit göstererek eşinin zina ettiğini veya çocuğun kendisine ait olmadığını söyler, beşincisinde de "yalan söylüyorsam Allah'ın lâneti üzerime olsun" der. Bundan sonra kadın da, dört defa Allah'ı şahit göstererek kocasının bu isnadında yalan söylediğini belirtir ve beşincisinde "Kocam doğru söylüyorsa Allah'ın gazabı üzerime olsun" der. Bunun üzerine hakim tarafların ayrılmalarına hükmeder. Bu boşanma İmam Ebû Hanîfe ve İmam Muhammed'e göre bir bâin talaktır. Ebû Yûsuf ve diğer mezhep imamlarına göre ise, taraflar birbirlerine ebedî olarak haram olurlar; hiçbir şartla bir daha evlenemezler. Bu yemin ve lânetleşme erkeğe kazf cezası, kadına da zina cezası uygulanmasını düşürür. (İ.P.)