ISLAH

Sözlükte "layık olmak, iyi olmak, barıştırmak, iyilik yapmak, düzeltmek ve onarmak" demektir. Kur'ân'da 34 âyette geçen bu kavram ile Allah'ın, Peygamberlerin ve insanların ıslah etmesi söz konusu edilmiştir.

Allâh'ın insanları îmana ve sâlih amellere muvaffak kılması (Ahkâf, 46/15), amellerini kabul edip mükâfat vermesi (Ahzab, 33/70), din ve dünya işlerinde başarılı kılması ve onlara yardım etmesi (Muhammed, 47/2, 4, 5), Allah'ın insanı, amellerini ve işlerini ıslah etmesi; yeryüzünü yaşamaya elverişli yaratması, kitap ve Peygamberler göndererek insanları sulh ve sükûna, îman ve itaate, kötülükleri ve zulmü terk etmeye çağırması yeryüzünü ıslah etmesidir. (A'râf, 7/85-86).

Peygamberlerin kavimlerini ıslahı; onları şirk, küfür, nifâk, isyân, kötülük ve zulümden kurtarmaya çalışmaları, onlara doğru yolu göstermeleri, îman ve sâlih amellere davet etmeleridir (Hûd, 11/88; A'râf, 7/142; Şû'ara, 26/151-152).

İnsanların kendi hallerini ıslah etmeleri; inanç, amel, ahlâk, söz, fiil ve davranışlarını İslâm'a uygun hâle getirmeleri (Nisâ, 4/146; Mâide, 5/38), başkalarını ıslah etmeleri ise kavgalı olan karı kocayı (Nisâ, 4/35), savaşan iki grubu ve dargınları (Hucurât, 49/9-10) barıştırıp aralarındaki sorunu çözmeleri, kavga ve nizaları sona erdirmeleri, yetimleri güzelce yetiştirmeleri ve mallarını koruyup geliştirmeleri (Bakara, 2/220) ve vasiyette hata edenlerin hatalarını düzeltmeleridir (Bakara, 2/182).

Islah kavramı; insanları, aileleri, toplumu, kurumları, işleri, ahlâkî davranışları ve çevreyi iyi, güzel, yararlı hale getirmeyi, sulh, barış, huzur ve sükûnu sağlamayı ifâde eder. (İ.K.)