HABÎS

Sözlükte "kirli, pis, murdar, iğrenç, zararlı, şerli, bozuk, kötü, hileci, entrikacı" anlamlarına gelir. Kur'ân'da; habîs, habîse ve çoğul şekli olan habâis, habîsât ve habîsûn şeklinde 15 defa kullanılmış ve bu kelimelerle pis, kötü, çirkin, zararlı, şerli, bozuk, haram, âdî, düşük, değersiz ve kerih olan varlıklar, mallar, insanlar, söz, fiil, amel ve davranışlar (Mâide, 5/100) kastedilmiştir. Yenecek, içecek, giyilecek, kullanılacak, sadaka olarak verilecek şeylerin kötüsü, değersizi ve haramı (Bakara, 2/267; Nisâ, 4/2); sözlerin, çirkin, kötü ve yalan olanı (İbrâhim, 14/26), erkekle erkeğin cinsel ilişkisi (Enbiyâ, 21/74); İnsanların münafık (Âl-i İmrân, 3/179), kâfir (Enfâl, 8/37), kötü, terbiyesiz, ahlâksız, kirli, hâin, küfürbâz ve pis (Nûr, 24/26) olanları; toprağın verimsiz ve çorak olanı (A'râf, 7/58); ölü eti, kan, domuz eti, alkollü içkiler, uyuşturucu vb. zararlı olan maddeler; kumar, riba, rüşvet, gasb, hırsızlık, hile zulüm vb. fiiller (A'râf, 7/157) "habîs" kavramı ile ifade edilmiştir. Bu kavram ile nitelenen her şey yerilmektedir (A'râf, 7/157). (İ.K.)