ECR

Sözlükte "ücret, karşılık, mükafat, cehiz ve mehir" anlamlarına gelen ecr, dinî bir terim olarak, dünyada veya âhirette îman ve sâlih amellerin karşılığı olarak verilen mükafaat (Ankebût, 29/27; Yûsuf, 12/57) ve kadına evlenme akti sonunda verilen mehir anlamına gelir (Nisâ, 4/24-25). Çoğulu ücûr'dur. Bu kelime, Kur'ân'da 100'den fazla âyette geçmiştir. Âhirette îmân edip sâlih amellere verilecek ücret Kur'ân'da;

"Ecr-i azîm", büyük ücret (Mâide, 5/9),

"Ecr-i kebîr", büyük ücret (Hûd, 11/11),

"Ecr-i kerîm", şerefli ücret (Hâdid, 57/11),

"Ecr-i ğayri memnûn", kesintisiz ecr (Fussilet, 41/8),

"Ecr-i hasen", güzel ücret (Fetih, 48/16) ve

"Ecr-i gayri hisâp", hesapsız ecr (Zümer, 39/10) olarak nitelenmiştir. Zikredilen bu ücretler ile maksat; cennet ve nimetleridir.

Kur'ân'da Yüce Allah'ın; mü'minlerin (Âl-i İmrân, 3/171) muslihlerin (A'râf, 7/170) ve muhsinlerin (Hûd, 11/110) ecirlerini zayi etmeyeceğini âhiret ücretinin daha hayırlı olduğunu (Yûsuf, 12/57) bildirmiştir. Ücreti veren Allah (Bakara, 2/277), hak eden ise çalışanlardır. Kur'ân'da "çalışanların ücreti ne güzeldir" (Ankebût, 29/58) denilmiştir. Allah; mü'minlere ücretlerini yaptıklarının en güzeliyle (Nahl, 16/97), sâlih amellere on katı ile (En'âm, 6/160), Allah yolunda infaka 700 katı ile (Bakara, 2/261) ve sabretmeye hesapsız derecede (Zümer, 39/10) vereceğini "Zerre miktarı bir iyilik olsa onu kat kat yapacağını ve kendi katından büyük mükâfat lütfedeceğini (Nisâ, 4/40) açıklamıştır. (İ.K.)

Allâh Teâlâ, kendisine inanıp da sâlih amel işleyenlere bu dünyada yaptıklarının karşılığını ahirette verecektir. Bu karşılığa ise ecr denilmektedir. Kur'ân'da, iyilik edenler ve sakınanlar (Âl-i İmrân, 3/172), inananlar ve sâlih amel işleyenler (Mâide, 5/9), sabredenler (Hud 11/115), infak edenler (Hadid, 57/7), ödünç para verenler (Hadîd, 57/18), namaz kılıp zekat verenler (Bakara, 2/277) için ecr olduğu açıklanmaktadır.

Bir fıkıh terimi olarak ecr, kiralama akdindeki ücret karşılığı olarak da kullanılmaktadır. İcare akdinde unsurlardan biri de ücrettir. Ücret işçinin çalışmasının karşılığı ve en temel hakkıdır. Ücretin ödenmesi, işverenin temel görevi olduğu gibi işçinin de en başta gelen hakkıdır. Hz. Peygamber, "işçiye teri kurumadan ücretini veriniz" buyurmaktadır (Mecmau'z-Zevâid, IV, 97).

Ecr-i Misil: Kelime anlamıyla emsal ücret demek olan kavram, âdil iki bilirkişi tarafından takdir edilen ücret manasına gelmektedir.

İslâm'da emeğe ve haklı kazanca önem verilmiştir. Bu nedenle, iş akdinin herhangi bir sebeple fasit olması halinde, işçi çalıştığı miktar kadar emeğine karşılık olarak ecr-i misile hak kazanır. Bu durumda ecr-i misil, tarafsız bilirkişilerin işçinin fiilen harcadığı emeğe biçtikleri değerdir. Ayrıca zaruret ve ihtiyaç sebebiyle başkasının malını kullanan kimsenin, belli durumlarda bunun için makul bir ücret (ecr-i misil) ödemesi gerekir. Aynı şekilde kira süresi sona ermekle birlikte, haklı gerekçe ve ihtiyaç sebebiyle kiralanan şeyin kullanılması durumunda, makul bir müddet akdin uzatılması halinde, emsal ücret ödenmesi gerekir. (İ.P.)