Jurnal Meselesi

tarafından Berzah 10.04.10 16:17

Jurnal Meselesi

Abdülhamîd Han, halkın huzûru ve ülkenin selâmetini sağlayabilmek için bugünkü modern devletlere bile örnek olabilecek derecede şumüllü bir istihbarat teşkilatı kurmuştur. Bu teşkilâtta kendisine karşı bombalı bir suikastı gerçekleştirmiş bulunan ermeni asıllı Jorris'i dahi bir istihbârât elemanı olarak kullanması, şâyân-ı dikkattir. Hattâ İngilizler'in Madrit büyükelçileri vefât ettiğinde, onun açılan çelik kasalarında Sultân Abdülhamîd'le muhâbere hâlinde bulunduğuna dâir vesâikin ortaya çıkması, İngilizler'i bu istihbârâtın kuvvet ve şumülü hakkında dehşete sevketmiştir. Kendisi tahttan indirildikten sonra azılı muhâlifleri tarafından Çırağan Sarayı'nin yakılmış bulunması da, O'nun bu müthiş istihbârât teşkilâtı ile alâkalıdır. Zîrâ bu sarayın bodrum katları, lebâleb Sultân Abdülhamîd'e verilmiş jurnallerle doluydu ve hiç şüphesiz ki saray, onları yok etmek için yakılmıştı. Çünkü bu jurnaller, İttihat ve Terakkî'nin ileri gelenlerini birbirine düşürecek mâhiyetteydi. Sathî bir nazarla bakıldığında, bunların birbirleri aleyhine Sultân Abdülhamîd Han'a jurnallik ettikleri ortaya çıkmaktadır.

Bu jurnal keyfiyeti dolayısıyle de Sultân Abdülhamîd, muârizları tarafından haksız ve çirkin bir sûrette itham edilegelmiştir. Gûyâ ulu orta verilmiş saçma-sapan jurnallere istinâden birçok insanı sürgüne gönderdiği pek çok yazılıp söylenmiştir. Bu hususdaki gerçeğin lâyıkıyle kavranabilmesi ve merhûmun dirâyet, liyâkat ve hassasiyyetinin anlaşılabilmesi için bir tek misâl zikredelim:

Birgün yüksek seviyede bir me'mûrun Çırağan Sarayı önünden geçerken gûyâ:

'–Âh Sultân Murâd Efendimiz! .. Sen başımızda olsaydın, böyle mi olurdu? ! .'

meâlinde bir söz söylemiş olduğu yolunda bir jurnal alınmış ve bundan dolayı da o me'mûrun Fizan'a sürgün edilmesi hususunda irâde-i seniyye sâdır olmuştu. Buna îtiraz eden Sadrazam Saîd Paşa:

'–Efendimiz, bu ne hâldir, anlayamıyorum? ! . Bu me'mûrun takriben altı ay önce ihtilâs (rüşvet) cürmü sâbit olduğu halde onu afvetmiştiniz.. Şimdi ise, enti-püften bir jurnale istinâden onu sürgüne gönderiyorsunuz? ! .' demesi üzerine, o koca Sultân Sadrazam'a şu cevâbı vermiştir:

'–Hayır Paşa Hazretleri, ben onu bu jurnalden dolayı sürgüne göndermiyorum! Asıl sebep, o zikrettiğiniz ihtilâs cürmüdür. Esâsen bu jurnali de kasden kendim verdirttim. Lâkin onu, altı ay evvel böyle bir tertibe baş vurmadan cezâlandırsaydim, yalnız kendisini değil, çoluk-çocuk ve akrabâlarını da cezâlandırmış olurdum. Onlar da eş ve dostlarına karşı mahcûb olurlardı. Şimdi ise, bu adamı gûyâ benim istibdâdima karşı çıkmış bir insan sıfatıyla kahraman telâkkî edecekler. Böyle olmasını tercih ettim! ..'

Bu öyle bir hâdisedir ki, O'nun devri için sürüp gelen haklı-haksız tenkîdlerin değerlendirilmesinde bize büyük bir ışık tutar.

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30