KUR'AN-I KERİMDE İNSAN -3

tarafından Berzah 20.03.10 20:48

Kur'an-ı Kerimde İnsan-3

İnsan yaratılış itibariyle çok aceleci bir varlıktır. Ulaşmak istediği şeye hemen ulaşmayı, olmasını arzu ettiği şeyin hemen olmasını, ihtiyaçlarının derhal karşılanmasını ister. Eğer bir şeye öfkelense, birşeyden sıkılsa yahut da bir zorlukla karşılaşsa tez elden ondan kurtulmak ister. Bazan ne pahasına olursa olsun bunu yapmaya çalışır, hatta elinden bir şey gelmeyince de Yüce Kudret’in tez elden o işi halletmesi için bedduaya yeltenir.

Kur'an insanın mahiyetini anlattığı bir yerde onun bu aceleci yönünü nazara verir. “İnsan, bazen şerri, tıpkı hayrı istercesine ister. Pek acelecidir bu insan!” (İsrâ, 17/11) Bu ayet Mekke’li müşriklerin, Efendimiz’in onları tehdit ettiği azap hakkında acele edip, küstahlaşarak, “hadi gelecekse gelsin şu azap” kabilinden isteklerine karşı verilen bir cevaptır. İnsan zaman zaman o kadar ahmaklaşmaktadır ki, başına gelecek bela hakkında bile sabır gösterememekte, “hadi biran evvel gelsin de görelim” hezeyanına kapılmaktadır. İnsan tarih boyunca aynı hatayı o kadar çok tekrar etmiştir ki, Kur’an pek çok ayetiyle bu hususu bize haber verir:

“De ki: "Ben, gerçekten Rabbimden kesin bir belge üzerindeyim, siz ise onu yalanladınız. Sizin kendisine acele ettiğiniz (azab) yanımda değildir. Hüküm yalnızca Allah'ındır. O, doğru haberi verir ve O, ayırd edenlerin en hayırlısıdır. De ki: "Kendisine acele etmekte olduğunuz şey benim yanımda olsaydı, benimle aranızda iş elbette bitirilmiş olurdu. Allah zulmedenleri en iyi bilendir.” (En’âm, 6/57-58)

“Allah'ın emri geldi, artık onda acele etmeyin. O (Allah), şirk koştukları şeylerden münezzeh ve yücedir.” (Nahl, 16/1)

“İnsan aceleden (aceleci olarak) yaratıldı. Size ayetlerimi yakında göstereceğim. Şimdi hemen acele etmeyin!” (Enbiyâ, 21/37)

“De ki: "Belki de acele etmekte olduğunuzun (azabın) bir kısmı size yetişmiştir bile." (Neml, 27/72)

“Senden azabi çarçabuk (getirmeni) istiyorlar. Eger önceden tayin edilmis bir vade olmasaydi, azab elbette onlara gelip çatmisti. Fakat yine de, hiç farkina varmadiklari bir sirada o kendilerine mutlaka gelecektir. Evet) senden azabi çarçabuk (getirmeni) istiyorlar. Halbuki cehennem, hiç süpheleri olmasin, kâfirleri kusatacaktir.“ (Ankebût, 29/53-54)

“Onlara: “Tadın bakalım fitnenizi, tadın dünyada kaynattığınız fitne ateşinin neticesini! İşte gelmesi için can attığınız azap!” denilir.” (Zâriyât, 51/14)

“Şimdi onlar, bizim azabımızı mı acele istiyorlar?” (Sâffât, 37/176)

“Derken, onu (azabı) vadilerine doğru yönelerek gelen bir bulut şeklinde gördükleri zaman, "Bu bize yağmur yağdıracak bir buluttur" dediler. Hayır, o, kendisi için acele ettiğiniz şeydir. Bir rüzgar; onda acı bir azab vardır.” (Ahkâf, 46/24)

İnsan anlık ihtiyaçlarının hemen tedarik edilmesini ister. Bazan edep sınırlarını zorlayacak şekilde Rabbinden de bu tür taleplerde bulunur. Halbuki, o an istediği şeyi Allah ona verse belki de ona zararı olacaktır. Allah bazan ona merhamet eder ve onun için hayırlı olacak bir surette isteklerine cevap verir. Tıpkı karnı ağrıyan çocuk misalinde olduğu gibi. Babası onu tedavi için doktora götürür. Doktor çocuğa bir müddet şeker ve çikolata yememesi gerektiğini söyler. Tedavisi için bir takım ilaçlar verir. Çocuk ise, basar yaygarayı ve illâ da şeker ister. Halbuki, onun isteği hemen yerine getirilse hastalığı ziyadeleşecektir. Biraz acı da olsa, onun yapması gereken ilaçları kullanmak ve sabretmektir. Hayatı resmeden ne güzel bir örnek...

Bu mevzuya ışık tutan bir diğer ayette Cenâb-ı Hak: "Eğer Allah insanların faydalarına olan şeyleri çabucak elde etmek istemelerinde verdiği gibi, müstehak oldukları şerri de çarçabuk verseydi derhal sonları gelir, helâk edilirlerdi.Fakat Biz, huzurumuza çıkmayı arzu edip ummayanları, kendi hallerine bırakırız, azgınlıkları içinde bocalar, dururlar." (Yûnus, 10/11) buyurur.

Bir dostum başından geçen küçük bir hatırası ile günlük hayatta bu tür şeylerle ne kadar çok karşılaştığımızın altını çizmişti. “Bir gün sabah güneşin yeni doğduğu saatlerde arabamla bir yere yetişmek için acele ediyordum. Bir ara aniden önüme bir araba kırdı ve benim frene basmama sebep oldu. Çok sinirlenmiştim. Arabanın içinde kendi kendimi yiyordum. Bir müddet sonra yolum gereği sağa dönecektim. Tam kavşağı dönerken güneş öyle gözüme vurdu ki, hiç birşey göremedim. Ne vakit kavşağı döndüm, önümü gördüm. Hemen solumda bir yayayı farkettim. Belki de bir-iki saniye ile yayaya vurmaktan kurtulmuştum. Aklıma ilk gelen önüme geçen araba ve benim frene basmam oldu.”

İnsan, çoğu zaman peşin alacağı az bir ücreti, ilerde alacağı büyük mükafaatlara tercih eder. Hemen elde edilecek acele bir zevk için daha sonra uzun müddet rahata kavuşturacak şeyler feda edilir. Belki bu acil ücret adına maddi-manevi ne kadar tavizler verilir, ne kurallar çiğnenir, ne edep dışı davranışlara girilir. Hatta şu kısacık dünya hayatına bedel ebedî saadetini, bütün bir ahiretini berbat eder. Kur’an bunu da bir yerde dillendirerek şöyle buyurur: “Şu insanlar bu peşin dünya hayatını arzulayıp, önlerinde kendilerini bekleyen o ağır günü ihmal ediyorlar.” (İnsân, 76/27) İnsanın ismiyle anılan bu sûrede insanın bir önemli zaafına parmak basılır. En önemli mevzusu hakkında ikaz edilir.

Bu acelecilik o kadar içine işlemiştir ki insanın, kolayına gelen, acele netice veren işleri her zaman tercih eder. Hatta, tahrip kolay olduğu için bunda da sabredemez ve aceleyle tamir yerine tahribi seçer. Meselâ, birine aşırı derecede kızdığında, sükûnetle problemi çözme, teennî ve sabırla işi hayıra bağlama varken, o sabredemez de, diyeceğini deyiverir, yapacağını yapıverir ve bir daha geri dönüşü çok zor, tamiri adeta imkansız tahriplere sebebiyet verir.

İnsan, gerçekten de kötülükte aceleci ama iyilikte ağırdır. Bu sebeple Allah Rasûlü, inananların bir irade cehdi ortaya koyarak, iyilikte, hayırda acele etmelerini tavsiye etmiş, böylelikle bu handikapı aşmalarını istemiştir. Zira, öteden beri insanların kaybettikleri bir noktadır burası. Bakınız, Hz. Salih, kendi kavmi Semûd’dan bu hususta ne kadar da dertlidir: “Dedi ki: "Ey kavmim, neden iyilikten önce kötülük konusunda acele davranıyorsunuz? Allah'tan bağışlanma dilemeniz gerekmez mi? Umulur ki esirgenirsiniz." (27/46)

Öte taraftan, Allah-u Teâlâ, kendisine isyan eden, insanlara zulmedenlerin bile cezasını hemencecik, acele ile vermemekte, Halîm ismi gereği onlara mühlet tanımaktadır. O halde, acele etmeyip, teennî ile hareket etme, ilâhî bir ahlaktır. Kur’an şu ayetle buna işaret eder: “Eğer Allah'a güzel bir borç verecek olursanız, onu sizin için kat kat arttırır ve sizi bağışlar. Allah Şekûr'dur (şükrü kabul edip çok ihsan eden), Halim'dir (cezayı vermekte acele etmeyendir).” (Teğâbun, 64/17)

Mevlâm, bizi hayırlı işlerde acele eden ama sair işlerde teennî ile hareket eden, az da olsa sürekli yol alarak selamet içinde ebedî menzile varan kullarından eylesin…

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30